مقدمه
- نوع محصول:
نوع محصول کارخانه عبارتست از انواع نوشابه بدون گاز به صورت آبمیوه جات به غلظت 14-10 درجه بریکس که از کنسانتره به غلظت 70-60 درجه بریکس بازسازی شده و در بطری های نوشابه به ظرفیت 285 سی سی و با درب طشتکی بسته بندی خواهد شد.
بطری مذبور دارای ارتفاع 240 میلیمتر و قطر 57 میلیمتر است و بر روی آن بر چسب مربوطه به ابعاد 80*200 میلیمتر چشبانده خواهد شد.
آبمیوه تولیدی با استفاده از کنسانتره پرتقال، سیب و انگور و به صورت آب این میوه جات تهیه می گردد و در مورد آب پرتقال بر اساس نوع کنسانتره مصرفی تهیه آن تا بریکس 7 نیز معمول است.
- ظرفیت تولیدی و مدت زمان کار کارخانه:
ظرفیت تولید سالانه کارخانه در حدود 2000 تن آبمیوه و معادل 2000000 لیتر است که با توجه به ظرفیت بطری ها و با در نظر گرفتن ضایعات و غیره کلاً در حدود 7 میلیون بطری 285 سی سی آب میوه خواهد شد که شامل موارد زیر است:
نام محصول |
تعداد بطری |
ظرفیت(سی سی) |
ظرفیت(لیتر) |
آب پرتقال |
3.000.000 |
285 |
857.000 |
آب سیب |
2.500.000 |
285 |
713.000 |
آب انگور |
1.500.000 |
285 |
430.000 |
مدت زمان کار کارخانه با توجه به تعطیات و غیره عملاً 250 روز کاری و در یک شیفت کار 8 ساعته در نظر گرفته می شود.
به این ترتیب ظرفیت تولید روزانه کارخانه 28000 بطری که معادل 4000 بطری در ساعت و بالاخره 68 بطری در دقیقه می باشد.
- میزان مواد اولیه مورد نیاز کارخانه:
مواد اولیه مورد نیاز کارخانه شامل کنسانتره پرتقال، سیب و انگور، شکر، بطری، کارتن و برچسب مربوطه می باشد.
با توجه به نسبت اختلاط کنسانتره و آب به نسبت یک قسمت کنسانتره و 5 قسمت آب در مورد سیب و انگور و یک قسمت کنسانتره و 6 قسمت آب در مورد کنسانتره پرتقال، عملاً میزان کنسانتره مورد نیاز جهت تولید به شرح زیر است:
ردیف |
نام ماده مورد نیاز |
مقدار |
1 |
کنسانتره پرتقال |
143 تن |
2 |
کنسانتره سیب |
143 تن |
3 |
کنسانتره انگور |
86 تن |
4 |
شکر بر مبنای 10-5% در صورت مصرف برای آب پرتقال |
50 تن |
5 |
بطری 285 سی سی |
7 میلیون بطری |
6 |
برچسب |
7 میلیون عدد |
7 |
کارتن 24 عددی |
300.000عدد |
آشنایی جزیی در مورد کار کارخانه
روش کار و نحوه فرآیند:
عملیات بازسازی یا Reconstitution جهت تولید آبمیوه با فزودن آب به کنسانتره و رساندن بریکس کنسانتره از حدود 65 درجه به 12 درجه انجام می شود و در این سیستم چنانچه کنسانتره در شرایط استاندارد تهیه شده باشد عملاً نیازی به اضافه کردن مواد افزودنی برای بهبود طعم و شیرینی آبمیوه نیست. لیکن با توجه به نوع پرتقال ایران و ترشی مربوطه افزودن شکر به آب پرتقال تا میزان 10% جهت بعبود طعم و مزه قابل انجام است. این عملیات شامل مراحل زیر است:
1-نگهداری کنسانتره مصرفی:
کنسانتره معمولاً در گالن های پلاستیکی 120 کیلوئی به کارخانه تحویل می گردد و از آنجائیکه این بشکه ها معمولاً به کارخانه سازنده کنسانتره برگردانده می شود، لذا کارخانه باید حداقل برای مصرف یک هفته کنسانتره مورد نیاز مجهز به مخازن استیل نگهداری به ظرفیت هر کدام در حدود 4000 لیتر باشد.
2-بازسازی آبمیوه از کنسانتره
در این مرحله کنسانتره با 6-5 برابر خود آب مخلوط و به غلظت مورد نظر می رسد.
این عملیات در دستگاه بازسازی که شامل 2 مخزن استیل است انجام می شود که دو مخزن تحتانی به صورت دو جداره و مجهز به همزن با دور سریع و محزن فوقانی جهت ذخیره آبمیوه بازسازی شده می باشد.
در مخازن تحتانی ابتدا آب وارد شده و گرم می شود و سپس کنسانتره به داخل مخزن پمپ می گردد و عمل اختلاط توسط همزن با دور خیلی سریع انجام می شود. عملیات افزورن و اختلاط شکر به آبمیوه نیز در این مرحله انجام می گیرد.
3-پاستوریزاسیون آبمیوه:
جهت تولید آبمیوه سالم و قابل نگهداری که دارای عمر مفید (SHELF_LIFE) بالا باشد می بایستی با انجام عملیات حرارتی در حداقل زمان ممکن کلیه میکرو ارگانیسمهای احتمالی در آن را از بین برد که این عمل توسط دستگاه پاستوریزاتور از نوع فلاش FLASH- PASTEURIZER انجام می شود.
4-هواگیری آب میوه:
از آنجائیکه در هنگام اختلاط و خصوصاً با توجه به دور همزن مقداری هوا و اکسیژن در آب میوه وارد می شود و چنانچه این هوا تخلیه نگردد، موجبات اکسیداسیون و کاهش ویتامین C و نیز سایر واکنش های شیمیایی گردیده وط بعاً با تغییراتی در طعم و رنگ کیفیت فرآورده کاهش می یابد، لذا باید عملیات هواگیری یا DEAERATION توسط دستگاه مربوطه به نام دی اریتور انجام شود.
5-پرکنی آبمیوه در بطری:
پرکنی آبمیوه تولیدی در بطری ها به صورت گرم و توسط دستگاه فیلر بطری همراه با طشتک زن مربوطه انجام می شود.
البته بطری ها قبلاً در دستگاه بطری شور توسط آب و بخار آب کاملاً شستشو گردیدهاند.
6-استریلیزاسیون یا انجام پروسس حرارتی:
پروسس حرارتی برای استریلیزاسیون بطری های محتوی آبمیوه در دستگاه استریلیزاتور تونلی انجام می شود.
در این دستگاه ابتدا بطری ها تا حرارت 95-85 درجه سانتیگراد گرم شده و سپس در طی مسیر خود تا انتهای تونل در دو مرحله سرد شده و درجه خنکی نهائی بطری ها 25 درجه سانتیگراد خواهد بود.
7-برچسب زنی، کارتن کنی و انبار:
در آخرین مرحله و پس از خروج بطری ها از استریلیزاتور تونلی، بطری ها بر چسب خورده و به تعداد 24 عدد در کارتن مربوطه قرار گرفته و بسته بندی و انبار می شوند.
در صفحات بعد چگونگی خط تولید آبمیوه از کنسانتره و مراحل مختلف صورت نمودار ملاحظه می گردد.
سؤال- فرآیند انتخابی تولید کالا را شرح دهید و (Process Flow Sheet) را رسم کنید.
عملیات بازسازی یا Reconstitution جهت تولید نوشابه شامل مراحل زیر است:
اختلاط کنسانتره با آب بر اساس درجه بریکس مورد نظر در مخازن مجهز به گرم کن و همزن با دور سریع- پاستوریزاسیون نوشابه تولیدی به صورت فلاش هواگیری نوشابه توسط DEAERATOR- هموژنیزه کردن نوشابه جهت جلوگیری از دو فاز شدن محلول- شستشوی بطری های خالی- پرکن نوشابه در بطری و طشتک زنی توسط دستگاه فیلر و طشتک زن اتوماتیک- انجام پروسس حرارتی بر روی بطری ها در استرایلیزاتور تونلی بر چسب زنی- کارتن کنی و انبار.
نمودار مراحل مختلف تولید (process floe sheet) در طرح ضمیمه ملاحظه می گردد.
فرآیند صحیح و قابل توصیه جهت تولید نوشابه بازسازی شده در تمام دنیا روش فوق است و در صورت اجرای این فرآیند محصول دارای عمر مفید- shelf life) بالا خواهد بود.
فرآيند صحيح و قابل توصيه جهت توليد نوشابه بازسازي شده در تمام دنيا روش فوق است و در صورت اجراي اين فرآيند محصول داراي عمر مفيد- shelf life) بالا خواهد بود.
نمودار مراحل مختلف توليد نوشابه غير گازدار با استفاده از انواع
محاسبه اجزاء و ميزان دارايي هاي ثابت:
- ماشين آلات و تجهيزات خط توليد
- ماشين آلات و تجهيزات تأسيسات عمومي
هزينه نصب و راه اندازي ماشين آلات و
تأسيسات
- زمين
- ساختمان و محوطه سازي
-دانش فني و مهندسي
- پيش بيني نشده
- هزينه هاي قبل از بهره برداري
جمع داراييهاي ثابت
مساحت زمين و برآورد قيمت آن:
10000 متر مربع زمين در محدوده X- هزينه واگذاري و انتقال 100.000.000 ريال.
مساحت و هزينه هاي ساختماني:
بنابراين كل هزينه هاي ساختماني شامل ديوار كشي، خاكبرداري، محوطه سازي ساختمانها 480.000.000 ريال و با محاسبه هزينه انتقال زمين كلاً 580.000.000 ريال مي گردد.
هزينه ماشين آلات و تجهيزات خط توليد:
قسمتي از ماشين آلات مورد نياز طرح به علت تكنولوژي بالاي ساخت در داخل كشور مي بايستي حتماً از خارج كشور تهيه گردد.
بر اين مبنا ليست و قيمت ماشين آلات به تفكيك ايراني و خارجي براي طرح به شرح زير است:
1-ماشين آلات ايراني
سرمايه ثابت مورد نياز كارخانه
هزينه هاي توليد سرمايه در گردش
-هزينه هاي خريد مواد اوليه مورد نياز سالانه جهت توليد:
مواد اوليه مورد نياز سالانه جهت توليد كارخانه به شرح زير است:
1-كنسانتره پرتقال
كنسانتره پرتقال توسط كارخانجات ماريان كرج و عاليفرد از قرار كيلويي 12.500 ريال قابل تأمين است. هزينه تأمين 143 تن كنسانتره پرتقال به شرح زير محاسبه مي گردد:
ريال 17.787.500.000= 12.500 143.000 كيلو
2- كنسانتره سيب و انگور
كنسانتره سيب و انگور توسط كارخانجات شهيد ايران مشهد و اروم دشت اروميه از قرار كيلويي متوسط 5/250 ريال قابل تأمين است. هزينه تأمين مجموعاً 229 تن كنسانتره سيب و انگور به شرح زير است:
ريال 1.202.250.000= 5.250229.000 كيلو
7- محاسبه سرمايه در گردش مورد نياز:
سرمايه در گردش مورد نياز براي يك دوره توليد سه ماهه به شرح زير در نظر گرفته مي شود:
محاسبه كل سرمايه گذاري:
كل سرمايه گذاري حاصل جمع سرمايه ثابت و سرمايه در گردش محاسبه شده در بخش هاي قبل و به شرح زير است:
چنانچه مبالغ ارزي را بر اساس نرخ توجيهي رقابتي 8000 ريال محاسبه و منظور نماييم، كل سرمايه گذاري بر حسب ريال در حدود 4.840.000.000 ريال خواهد شد.
نحوه سرمايه گذاري و تأمين منابع مالي:
سرمايه گذاري بر مبناي 30% سهم متقاضيان (نقدي) و 70% استفاده از تسهيلات بانكي بر مبناي عقود اسلامي (وام) و به شرح زير است:
الف- سهم متقاضي (30%) نقدي 1.452.000.000 ريال
هزينه هاي ثابت و متغير توليد با محاسبه هزينه هاي ارزي مربوطه بر مبناي نرخ ارز سايه و كلاً به صورت ريالي و به ميزان 868.955.000 ريال و 5.848.855.000 ريال محاسبه مي گردد.
ملاحظه مي گردد كه نقطه سر به سر در رقم 3.177.913.000 ريال بوده و چنانچه درصد اين رقم را نسبت به فروش كل محاسبه كنيم، نقطه سر به سر در مقدار توليدي برابر 5/39% كل توليد اتفاق مي افتد.
5/39%=100 ـــــــــــــــــــ
به عبارت ديگر پس از توليد در حدود باغ بر 5/27 ميليون بطري نوشابه كارخانه به نقطه سر به سر خواهد رسيد.
سودآوري و چگونگي برگشت سرمايه:
با توجه به قيمت تمام شده ريالي محصول به مبلغ 8/972 ريال براي هر بطري نوشابه توليدي و نيز تبديل قيمت تمام شده ارزي(حتي با محاسبه نرخ ارز بر مبناي ارز ترجيحي رقابتي) عملاً قيمت تمام شده هر بطري نوشابه توليدي حداكثر 1000 ريال مي گردد.
نام محصول | تعداد بطري | ظرفيت(سي سي) | ظرفيت(ليتر) |
آب پرتقال | 3.000.000 | 285 | 857.000 |
آب سيب | 2.500.000 | 285 | 713.000 |
آب انگور | 1.500.000 | 285 | 430.000 |
رديف | نام ماده مورد نياز | مقدار |
1 | كنسانتره پرتقال | 143 تن |
2 | كنسانتره سيب | 143 تن |
3 | كنسانتره انگور | 86 تن |
4 | شكر بر مبناي 10-5% در صورت مصرف براي آب پرتقال | 50 تن |
5 | بطري 285 سي سي | 7 ميليون بطري |
6 | برچسب | 7 ميليون عدد |
7 | كارتن 24 عددي | 300.000عدد |
عنوان | متراژ | قيمت هر متر مربع | مبلغ كل |
سالن توليد | 540 متر مربع | 400.00 ريال | 216.000.000 ريال |
انبارها | 360 متر مربع | 350.000 ريال | 126.000.000 ريال |
تعميرگاه و تأسيسات | 60 متر مربع | 300.000 | 18.000.000 ريال |
اداري و آزمايشگاه | 72 متر(دو طبقه) | 480.000 ريال | 34.560.000 ريال |
نمازخانه و سرايداري | 28 متر مربع | 326.400 ريال | 9.140.000 ريال |
توالت، حمام و دستشويي | 30 متر مربع | 350.000 ريال | 10.500.000 ريال |
جمع كل | 1090 متر مربع | ـــــ | 414.200.200 ريال |
عنوان | متراژ | هزينه(به ريال) |
سالن توليد | 540 متر مربع | 216.000.000 ريال |
انبارها | 360 متر مربع | 126.000.000 ريال |
ساختمان هاي كمكي | 72 متر مربع | 34.560.000 ريال |
تعميرگاه، غذاخوري، تأسيسات، نمازخانه، سالن ورزش و | 118 متر مربع | 37.640.000 ريال |
ديواركشي | 1000 متر مربع | 40.000.000 ريال |
محوطه سازي | 2500 متر مربع | 25.800.000 ريال |
ساير | ــــ | ــــ |
جمع | | 480.000.000ريال |
عنوان | هزينه(به ريال) |
هزينه هاي خدمات، پيمانكاري، مهندسي و مطالعات و مشاوره | 15.000.000 |
هزينه هاي دريافت وام بانكي | 5.500.000 |
ساير هزينه ها قبل از بهره برداري | 4.500.000 |
جمع | 25.000.000 |
رديف | عنوان | تعداد | مبلغ (به ريال) |
1 | مخزن ذخيره كنسانتره كار 3500 ليتري | 3 دستگاه | 225.000.000 |
2 | دستگاه بازسازي كنسانتره | 2 دستگاه | 170.000.000 |
3 | استريليزاتور تونلي | 1 دستگاه | 150.000.000 |
4 | ميزهاي كار و برچسب زني | 4 دستگاه | 16.000.000 |
5 | گاري حمل و نقل داخل كارخانه | 4 دستگاه | 8.000.000 |
6 | لوله و اتصالات و پمپ و غيره بر اساس نقشه استقرار ماشين آلات | ــ | 81.000.000 |
7 | هزينه نصب و راه اندازي | ــ | 50.000.000 |
جمع كل هزينه هاي ماشين آلات ايراني | جمع كل هزينه هاي ماشين آلات ايراني | جمع كل هزينه هاي ماشين آلات ايراني | 700.000.000 |
موارد هزينه | ريالي | ارزي(به دلار) |
1-زمين و ساختمانهاي كارخانه شامل:
-زمين
-ساختمانها، محوطه سازي و ديواركشي | 100.000.000
480.000.000 | |
جمع زمين و ساختمان | 580.000.000 | |
2-ماشين آلات توليدي با نصب:
-ماشبن آلات توليد
-نصب و راه اندازي | 650.00.000
50.000.000 | 477.500 |
جمع ماشين آلات و نصب و راه اندازي | 700.000.000 | 177.500 |
3- تأسيسات و تجهيزات عمومي با نصب شامل:
تأمين برق
تأمين آب
تأمين بخار
فاضلاب صنعتي
ساير هزينه هاي تأسيساتي | 120.000.000
55.000.000
250.000.000
31.000.000
29.000.000 | |
جمع تأسيسات و تجهيزات عمومي با نصب | 485.000.000 | |
4- ساير هزينه هاي احداث:
احداث آزمايشگاه كنترل كيفي
لوازم حمل و نقل و جابجايي
هزينه لوازم اداري و كانتين و غيره
مقدماتي و قبل از بهره برداري
پيش بيني نشده (5/2% كل) | 9.500.000
40.000.000
9.000.000
30.000.000
46.500.000 | |
جمع كل سرمايه ثابت | 1.900.000.000 | 177.500 |
رديف | عنوان | هزينه(به ريال) |
1 | هزينه تأمين مواد اوليه | 847.437.500 ريال |
2 | هزينه تأمين مواد بسته بندي | 546.250.000 ريال |
3 | هزينه حقوق و بيمه كاركنان | 79.642.500 ريال |
4 | هزينه انواع انرژي | 10.457.500 ريال |
5 | ساير هزينه هاي جاري (غير مستقيم) | 12.125.000 ريال |
6 | هزينه بيمه كارخانه (2 در هزار) | 1.037.500 ريال |
7 | هزينه هاي توزيع و فروش و دفتر مركزي | 19.800.000ريال |
8 | متفرقه و پيش بني نشده | 3.250.000 ريال |
| جمع كل سرمايه در گردش سه ماهه | 1.520.000.000 ريال |
رديف | عنوان | ريالي | ارزي به دلار |
1 | سرمايه ثابت | 1.900.000.000ريال | 177.500 دلار |
2 | سرمايه در گردش | 1.520.000.000 | ــــ |
جمع كل سرمايه گذاري | جمع كل سرمايه گذاري | 3.420.000.000 | 177.500 دلار |
3.177.913.000= | 8.050.000.000 | 868.955000 ريال |
3.177.913.000= | 5.848.855.000-8.050.000.000 | 868.955000 ريال |