خلاصه طرح
(جداول در فایل اصلی موجود است)
مقدمه :
هدف از بستن زخم عبارت از بین بردن فضای مرده ایجاد شده به علت زخم ، برقراری فشار یکنواخت در طول خطوط لبه زخم ، مجاور سازی بخش اپی تلیان لبه های بافت ، برقراری فشار عرضی در محل زخم تا زمانیکه بافت ترمیم شده و قدرت کافی برای نگهداشتن را در کنار هم داشته باشد .
روش های مکانیکی بستن زخم عبارتند از : منگنه های ویژه پزشکیstaples ، نوارهای ویژه نگهدارنده ، چسب ها و بخیه کردن .
• بخیه کردن :
عبارتست از به کار گیری نخ بخیه برای حفظ ساختار آناتومیک بافت ها و پشتیبانی از زخم ها در طول التیام زخم . نخ بخیه نقش مهمی در التیام بافت ها به عهده دارد . نخ بخیه دو لبه زخم جراحی را به هم نزذیک کرده و در طول اتیام حمایت می کند. انتخاب نوع نخ بخیه بستگی به خصوصیات فیزیکو شیمیایی آن و واکنش های بدن بیمار در مقابل آن دارد .
معرفی محصول
• طبقه بندی انواع نخ های بخیه :
دسته بندی نخ های بخیه براساس رفتار نخ در بافت (جذب شونده و غیر قابل جذب) ساختارنخ (تک رشته ای و چند رشته ای) ، یا براساس منشاء نخ (سنتزی ، طبیعی و فلزی ) انجام می شود تقسیم
می شود . نخ های بخیه جذب شونده (absorbable) تحت روند تخریب (degradation) قرار می
گیرند و طی 60 روز قدرت کششی خود را از دست می دهند .نخ های غیر قابل جذب
( non absorbable ) قدرت کششی خود را بیش از 60 روز حفظ می کنند . جذب نخ ها بواسطه تخریب آنزیمی و متعاقب فاگوسیتوز (نخ کات کوت) یا هیدرولیز( جذب شونده سنتزی) اتفاق می افتد . در هیدرولیز نخ بخیه با اضافه شدن آب شکسته شده و کاملا متابولیزه می شود . نخ های تک رشته ای از یک رشته ساخته شده اند و برخلاف چند رشته ای ها دارای روزنه و درز برای حمل باکتر ها نیستند . چند رشته ای ها از بافته شدن چند رشته نخ ساخته شده اند . دارای قابلیت انعطاف بیشتری نسبت به تک رشته ای ها هستند . در نخ های چند رشته ای ، اغلب به منظور کم کردن اصطکاک و افزایش قابلیت مهارنخ در دست جراح ، آنها را پوشش دار می کنند .
-1 نخ های جذب شونده طبیعی ( : (natural absorbable sutures
- کات کوت : (catgut or surgical gut )
از رایج ترین نخ های مورد استفاده در جراحی است . منشا آن زیر مخاط روده کوچک گوسفند یا
سروز روده کوچک گاو است . این نخ دارای 90 درصد کلاژن است . نخی چند رشته ای با خاصیت
مویینگی است . رشته ها در هم تابیده شده (twisted) و سپس صیقل داده شده (polished) تا سطح آن صاف شده و قطر مناسب بدست آورند . این نخ به کمک اشعه استریل می شود . نخ کات
کوت به دو شکل ساده((plain و کرومیک((chromic موجود است . پوشش دادن این نخ ها به کمک نمک های کروم باعث افزایش باندهای بین مولکولی نخ می شود در نتیجه قدرت کششی نخ
افزایش یافته ، مقاومت آن در مقابل هضم افزایش یافته و واکنش های بدن در مقابل آن کاهش می یابد . کات کوت در بافت های عفونی ، تحت ترشحات اسیدی معده و در بافت های شدیدا عرق دار سریعتر جذب می شود .
در بیماران مبتلا به کمبود پروتئین نیز روند جذب این نخ سریعتر می باشد . نخ کات کوت براحتی در دست جراح حرکت کرده ولی وقتی خیس شد متورم و ضعیف شده امنیت گره آن کاهش می یابد .
به همین دلیل انتهای رشته های کات کوت پس از گره شدن ، بلند قطع می شود . 6) میلی متر) و
تعداد گره های آن 3 و یا بیشتر می باشد .کات کوت دارای خاصیت مویینگی است و عفونت را در خود نگه می دارد . در لیگاتور عروقی ، جراحی های دستگاه گوارش ، ادراری تناسلی و ارگان های پارانشیمی کاربرد دارد .از این نخ در پوست و سیستم عصبی نباید استفاده کرد .
- کلاژن : (collagen )
نخی چند رشته ای است که در سال 1964 از تاندون گاو ساخته شد . معمولا کرومیک است . دارای پروتیین کلاژنه کمتری نسبت به کات کوت است . بنابراین واکنش های بافتی کمتری نسبت به کات کوت ایجاد می کند . مورد مصرف آن بشتر در جراحی های چشم بوده و مکانیزم جذب مشابه کات کوت است و معمولا در اندازه های بسیار ظریف ساخته می شود.
-2 نخ های جذب شونده سنتزی (synthetic absorbable sutures)
- پلی گلیکولیک اسید : (polyglycolic acid or PGA)
نخی است چند رشته ای که پلی مری از اسید گلیکولیک است . این نخ در سال 1970 ساخته شده است . جذب آن با هیدرولیز صورت می گیرد . مطالعات تجربی نشان داده که محصولات ناشی از
هیدرولیز آن دارای خاصیت ضد باکتریایی قوی هستند . این نخ 35درصد قدرت کششی خود را در
عرض 14 روز و 65 درصد آن را در عرض 21 روز از دست می دهد . جذب کامل آن در عرض 100
تا 120 روز صورت می پذیرد . هیدرولیز آن در محیط قلیایی سریع تر است . دارای قدرت کششی
بیشتری نسبت به کات کوت است . در دست جراح به خوبی حرکت داده می شود ولی امنیت گره
آن کم است و باید 2 گره اضافی بر روی آن زد . اصطکاک زیادی در بافت ایجاد می کند و بافت های حساس را به راحتی می برد . در صورتی که قبل از استفاده خیس شود ( با سرم فیزیولژی) اصطکاک آن کم می شود . به خوبی در بافت های عفونی تحمل می شود . کاربرد آن در بافت های سالم و عفونی در مواردی که حمایت طولانی مدت زخم مد نظر است ، می باشد .
-3 نخ های غیر قابل جذب طبیعی :(natural non-absorbable sutures) - ابریشم : (silk )
ابریشم از پیله کرم ابریشم بدست می آید . نخی چند رشته ای و تافته است . پس از برداشت موم
(wax) و صمغ((gum طبیعی از روی آن ، پروسه شده و بوسیله رنگ های گیاهی رنگ می شود تا بخوبی در بافت شناسایی شود . همچنین در مواد خاصی مانند سیلیکون غوطه ور می شود تا خاصیت مویینگی خود را از دست بدهد . این نخ بصورت خشک بسته بندی می شود . نخ ابریشم توسط
تئودور کوخردر سوییس در سال 1880 ابداع شد . با اینکه جزء نخ های غیر قابل جذب است ولی به
آهستگی قدرت کششی خود را از دست می دهد و جذب می شود . معمولا در عرض یک سال 50
درصد و در عرض دو سال کل قدرت کششی خود را از دست می دهد . نخی ارزان بوده که براحتی در دست جراح مهار می شود . دارای امنیت گره ضعیف بوده که اگر با سیلیکون پوشش یابد ضعیف تر می شود . واکنش بافتی بیشتر از دیگر نخ های غیرقابل جذب ایجاد می کند . در صورتی که به داخل لومن دستگاه گوارش نفوذ یابد ایجاد زخم می کند . در صورت ورود به لومن مثانه یا کیسه صفرا به عنوان هسته سنگ ساز عمل می کند . بنابراین نباید در بخیه نمودن آستر(پوشش داخلی) ارگان های توخالی استفاده شود .از نخ ابریشم در بافت های عفونی و یا آلوده به باکتری نباید استفاده نمود ، زیرا خون و سرم در فواصل رشته های نخ تجمع یافته محیط مناسب برای رشد و تکثیر باکتری ها مهیا می شود . همچنین واکنش بافتی ناشی از آن عفونت بافت را تشدید می کند . وجود یک بخیه ابریشم
در بافت آلوده میتواند تعداد باکتری موردنیاز برای بروز عفونت را از 106 به 103 کاهش دهد .
کاربرد آن در جراحی های قلبی – عروقی ، چشمی ، گوارش و پوست می باشد .
-4 نخ های غیرقابل جذب سنتزی (synthetic non- absorbable sutures)
- پلی آمید :
دونمونه از این بخیه ها نایلون و کاپرولاکتام می باشد :
الف) نخ نایلون : به دو شکل تک و چند رشته ای موجود است . از نظر بیولوژیک خنثی بوده و در شکل تک رشته ای غیر مویینه است . موارد مصرف زیاد دارد . میزان بروز عفونت در بافت های آلوده در صورت استفاده از نخ نایلون تک رشته ای کمتر از دیگر نخ های غیرقابل جذب می باشد .
محصولات ناشی از تخریب آن دارای خاصیت ضد باکتریایی است . مهمترین عیب آن امنیت ضعف گره است . نایلون تک رشته ای بیشترین احتمال لغزش گره را در بین بقیه نخ ها را داراست.
این نخ بخوبی در دست جراح مهار نمی شود و دارای خاصیت حافظه است . بدین معنی که تمایل به برگشت به وضعیت اولیه را دارد و تاخوردن را براحتی تحمل می کند . موارد عمده مصرف در پوست بخصوص جراحی های پلاستیک می باشد .
- پلی استر :
نخ چند رشته ای تافته است که به دو شکل ساده و پوشش دار موجود است . پوشش آن باعث روانسازی شده و خاصیت مویینگی آن را کم می کند . در نتیجه میزان اصطکاک آن کم شده ولی امنیت گره آن نیز کاهش می یابد . یکی از قوی ترین بخیه های غیر فلزی موجود است . از آنجایی که قدرت کششی بسیار بالایی دارد در بافت ها با قدرت التیامی بطئی بخوبی استفاده می شود .
مسبب بیشترین واکنش بافتی در بین نخ های بخیه سنتزی است . قابل استفاده در زخمهای عفونی نیست زیرا باعث استمرار عفونت و افزایش واکنش بافتی می شود . در جراحی های قلبی- عرقی ، پوست و ارتوپدی کاربرد دارد.