دانلود پروژه کارآفرینی تولید فرش ماشینی با ظرفیت 4000 تخته در سال

- 1 مقدمه :

در زمان تسلط مغولها (قرن سیزدهم و چهاردهم میلادی) قالی بافی به سطح بسیار رفیعی از زیبایی وتکنیک رسید. شکوفایی این صنعت شاید با حکومت غازان خان (1307-1295 میلادی) مصادف بود.

اما اوج قالی کلاسیک ایرانی را که از آن با رنسانس قالی ایران یاد می شود زمان سلاطین صفوی (1722-1499 میلادی) به ویژه زمان حاکمیت شاه طهماسب اول (1587-1524 میلادی) و شاه عباس کبیر(1629-1587 میلادی) ثبت کرده اند. از این دوران حدود 3000 تخته فرش به یادگار مانده که درموزه های بزرگ دنیا و یا در مجموعه های شخصی نگهداری می شوند.

در این دوران در کنار قصرهای پادشاهان کارگاههای قالی بافی بناشد و مراکز گوناگون که قبلا در تبریز ، اصفهان ، کاشان ، مشهد ، کرمان ، جوشقان ، یزد ، استرآباد ، هرات و ایالات شمالی نظیر شیروان ، قره باغ و گیلان وجود داشتند توسعه و رونق بیشتری گرفتند.
در همان زمان ، نقاشان و نگارگران بلندپایه طرحهای خلاصه شده و ترکیبی ترنج در وسط قالی و لچکها را در آن وارد کردند. یعنی همان طرحی که قبلا به زیباترین وضعی در قرن پانزدهم روی جلد کتابهای ارزشمند به کار می رفت.

با اشغال کشور بوسیله افغانها (1722-1721 میلادی) این صنعت و هنر رو به انحطاط گذاشت.
در قرن نوزدهم قالیهای ایرانی ، بویژه فرشهای نفیس ناحیه تبریز به اروپا راه یافتند. از سوی کشورهای اروپایی نمایندگانی به تمام کشورهای مشرق زمین گسیل شدند و با رقابت بسیار فشرده کلیه فرشهای کهنه و عتیقه را گردآوری کرده به قسطنطنیه که هنوز هم مهمترین بازار قالی مشرق زمین بود فرستادند.

با به پایان رسیدن منابع فرشهای کهنه ، شرکتهای انگلیسی (زیگلر 1883 م) آمریکایی و آلمانی به طور نامحدود اقدام به تاسیس کارگاههایی در تبریز ، سلطان آباد(اراک) ، کرمان کردند. این روال تا جنگ جهانی اول که تولید قالی به طور قابل توجهی افزایش یافته بود ادامه داشت.

فرش ایران دارای تاریخی بسیار طولانی است، در ایران از دیرباز بافتن انواع فرش متداول بوده و انگیزه ای اجدادی داشته است. به نوشته مورخان، جهانگردان، جنگجویان و آثار مکشوفه از گذشتگان گویای آن است که فرشبافی به صورت هنری دستی ، مردمی ، روستایی و عشایری در ایران سابقه بس دراز دارد.

پروفسور «رودنکو» کاشف «فرش پازیریک» معتقد است که قالی مذکور  کار مردم ماد یا پارس و پارت (خراسان بزرگ) است. توجه به نقش های مشابه و هم زمان این فرش در ستون های تخت جمشید نیز این نظریه را تایید می نماید. آثار دیگری از جمله نقاشیهای برخی هنرمندان قرون وسطی حاوی نقش قالیهایی است که گفته اند بافت ایران بوده است . برخی مورخان در مورد حمله رومیان به ایران و غارت دستگرد قالی را از جمله غنایمی که در این غارت به دست آورده شده، قید نموده اند و نیز منابع یونانی از قالیهای زربفت ایران یاد کرده اند. «فرش بهارستان» با آن همه هنرمندی که به تأیید روایات مختلف، دربافت آن به کار رفته بوده اگر چه گاه در تعریف از آن راه اغراق پیموده شده اما خود نشانگر پیشرفت صنعت فرشبافی و صنایع جنبی از جمله طراحی و رنگرزی در ایران قدیم می باشد. فرش به عنوان نمودی از فکر و اندیشه بشری و متاثر از حس نوجویی او در طول تاریخ خود با نشیب و فرازهایی روبرو بوده که گاه با فراغت فکری هنرمندان و محیط مناسبی که برای رشد و شکوفایی هنر ایشان ایجاد گردیده به حد اعلای خود رسیده و گاه صدماتی که بر اثر مصائب طبیعی و غیر طبیعی بر پیکر جامعه وارد شده، آن را به دوره نهفتگی و خمود سوق داده است.

عصر مغول یعنی قرن هفتم هجری را می توان دروان بس غم انگیز برای انواع هنر ایرانی دانست و پس از آن قرون دهم  و یازدهم هجری را که عصر صفویان است زمان شکوفایی طبع هنری مردم ایران باید به شمار آورد. آغاز دوران صفوی متفارن با رشد بسیاری از هنرهای دستی و توسعه آن در کلیه شئون جامعه بوده است. بسیاری از هنرمندان ایرانی در این دوره ظهور کرده اند که با اغتنام فرصت از آرامش و محیط مساعدی که به وجود آمده عمر گرانبهای خود را بر سر ارتقاء سطح کیفی هنر و صنایع دستی نهاده اند وبا ابداع طرح ها و نقشه های زیبا و هنرمندانه جایگاه این صنایع به ویژه فرش را به حد اعلاء خود رسانیده اند و نام ایران را در سراسر جهان با آثار خود پرآوازه ساخته اند. با توجه به اهمیت عصر صفویه در اعتلاء هنر ایران و توجهی که در این زمان به صنعت قالیبافی مبذول شده، جا دارد به این عصر و وضعیت هنرمندان و قالیباقی آن مشروح تر بپردازیم.

 فرشهای دوران صفویه را می توان متعلق  به دو گروه زمانی دانست: اول: قالیهای بافته شده در دوران سلطنت شاه اسماعیل وشاه طهماسب که به"شاه طهماسبی" معروف است و خود مکتبی خاص دارد که به همین نام شهرت یافته. شاه طهماسب همواره به تشویق هنرمندان و قالیبافان و طراحان می پرداخت و خود از هنر بهره داشت و حتی نوشته اند، رنگرزی می دانست و مستقیمأ طراحی می نمود و بافندگان را راهنمایی می کرد. از این جهت در زمان پادشاهی او انواع صنایع ظریفه به ویژه قالی بافی راه ترقی پیمود و در طرح آن تغییرات کلی به وجود آمد. قالیهای ترنجدار جانشین آن گروه از قالیهایی شد که تا اواخر قرن 9 هجری در ایران بافته می شد و بعدأ به طرح مغولی و تیموری شهرت یافت. علاوه بر قالیهای ترنجدار در این دوره بافتن قالیهایی با طرح حیوان و شکارگاه متداول شد. دوم: قالیهای بافته شده در زمان شاه عباس که به مکتب " شاه عباسی" معروف است. در این دوره با اغتنام فرصت از وجود هنرمندان عصر نقشهای جدید به ویژه با استفاده از اسلیمی ها و گلهای مخصوص بوجود آمد برخی طرحهای قالی در مکتب شاه عباسی عبارتند از:/ الف – طرح ترنجدار یا لچک ترنج/ ب – طرح شکارگاه/ ج – طرح درختی/ د – طرح گلدانی .

اینک با توجه به سهولت ایجاد ارتباط بین هنرمندان نقاط مختلف و پیشرفت تکنیک طراحی و نقش پردازی، فرش همگام با سایر هنرها و صنایع مردمی رو به تکامل رفته است، طرحهای محلّی به نقاط دیگر برای بافت فرستاده می شود و هنرمندان از نتایج تجربیات دیگر همکاران خویش کاملاً با خبر می گردند. وسایل کار طراحی پیشرفت نموده و تکنیک جدید به کمک هنرمندان آمده و ایشان به مهارت در تهیه و تکثیر طرحهای خود اقدام می کنند. بازار های فرش جهانی به ویژه از اوائل قرن بیستم میلادی رونق گرفته و این خود تشویق دست اندرکاران را در پی داشته و به ویژه در تبریز، کرمان، کاشان، اصفهان، اراک ، داد و ستد این کالای ارزشمند را رونق داده و در این زمان است که بازار صادرات فرش های نو و کهنه گرم شده و کارگاه های بزرگ برای پاسخگویی به تقاضاهای روز افزون دایر گردیده است. این قالیها به اروپا به ویژه کشور آلمان و آمریکا حمل می گردد و موجبات تقویت بنیه مالی کشور را در حد خود فراهم می سازد و تجارت خارجی را به سرمایه گذاری در تولید فرشهای مورد درخواستشان تشویق و ترغیب می نماید. مجموعه این اقدام طی قرن اخیر در جهت تقویت بنیه اقتصادی کشور مؤثر بوده، اما دخالت فروشندگان و صاحبان سرمایه در کار طرح و رنگ فرش و سفارشات غیر مسئولانه ایشان به کیفیت این دستباف لطمه وارد ساخته است. عدم نظارت صحیح بر کار بافت فرش و بسیاری عوامل دیگر از جمله قیمت ها و چگونگی صادرات طی نیم قرن گذشته، رقبای فرش ایران را به میدان رقابت کشانده واز سوی دیگر سودجویان را به سوء استفاده از غفلت دست اندرکاران و انجام تقلباتی در مراحل مختلف تهیه موارد اولیه و تولید فرش وا داشته و در نتیجه موجبات سقوط کیفیت و کمیت و گرمی بازار فرش ایران را فراهم نموده است به منظور ایجاد پیوستگی ارتفاء سطح کیفی این دستباف ارزشمند و تداوم تاریخ پرآوازه ی آن هوشیاری و کوششی همه جانبه لازم است که امید است عشق و علاقه عامه مردم به این میراث اجدادی خود آن را در ضمیر کلیه دست اندرکاران بیدار سازد.

1 – 2 نام کامل طرح و محل اجرای آن :

کارگاه تولید فرش ماشینی

کارگاه تولید فرش ماشینی

محل اجزا :

1 – 3 – مشخصات متقاضیان :

1 – 4 – دلایل انتخاب طرح :

فرش یکی از کالای زینتی خانه های ایرانی است ، امروزه با توجه به گرایش مردم به زندگی مدرن و استفاده از انواع کفپوشها همچنان فرش اصیل ایرانی جایگاه خود را حفظ کرده است و همچنین بسیاری از مردن ترجیح می دهند از فرشهای ایرانی برای محیط زندگی خود استفاده کنند ، استفاده از فرش های ایرانی امروزه به سایر کشور های دنیا نیز رسیده است و مردن در بسیاری از نقاط دنیا برای داشتن محیطی دلنشین از فرش های ایرانی استفاده می کنند . بافت فرش یکی از هنر های بومی ایرانی است و حفظ این هنر که امروزه به صنعتی قدرتمند تبدیل شده است یکی از وظایف تمامی ایرانیان است و انتخاب این طرح در راستای همین وظیفه و علاقه ای که به این صنعت وجود داشته است .

1 – 5 میزان مفید بودن طرح برای جامعه :

این طرح علاوه بر سوددهی بالا و میزان فروش مطلوب دارای بازار اشتغالزایی مناسب نیز میباشد ، این یکی از طرح هایی است که دارای سوددهی بسیار بالا بوده و می تواند مورد حمایت ارگانهای دولتی نیز قرار گیرد .

1 – 6 - وضعیت و میزان اشتغالزایی :

تعداد اشتغالزایی طرح : 65نفر

تاریخچه و سابقه مختصر طرح :

بازارهای فرش دستباف در جهان فاقد تنوع لازم بوده و عموما به دویا چند کشورمحدود می شود.تجربیات بازرگانی بین المللی نشان داده است که تغییر رویکرد این کشورها خصوصا در شرایط بحرانهای سیاسی میتواند در کاهش صادرات تاثیر چشمگیری داشته باشد.این وضعیت برای تمام کشورهای تولید کننده فرش دستباف با تفاوتهای اندکی وجوددارد.

فرضا   50% تا 60% فرش دستباف کشور هند به بازار آمریکا وکانادا صادر می شود وحدود 20 تا 23% آن به بازار آلمان و 2/4 درصد آن به بازار کشورهای آسیای شرقی می رود که نشان دهنده وابستگی شدید هند به کشور آمریکا در صادرات فرش دستباف است و یا در مورد کشور پاکستان  تقریبا 50% صادرات فرش دستباف این کشور به آمریکا انجام می گیرد که مشابه هند وابستگی زیادی به بازار آمریکا دارد . در سال گذشته 48% صادرات فرش دستباف این کشور به آمریکا و13% به آلمان و12% به ایتالیا و7% به فرانسه و5% به انگلستان انجام شده است و در سال 2004 سهم آمریکا 33% و سهم آلمان 11% و در سال 2002 سهم آمریکا 51% و سهم آلمان 20% بوده است.و یا در مورد کشور نپال حدود 75 تا 80 درصد فرشهای دستباف صادراتی این کشور به 2 کشور آلمان و امریکا می رود و وابستگی شدیدی به بازار آلمان دارد بطوری که درسال 2005 حدود 41% فرشهای دستباف صادراتی نپال به کشور آلمان و 33% آن به کشور آمریکا صادر شده است و یا در سال 2004 این ترکیب بصورت: 55% آلمان و 17% آمریکا و4% بلژیک و 5/2 % سوییس و3/3% انگلستان و 7/2 درصد هلند بوده است و در سال 2000 این ترکیب بصورت: 71% آلمان و 4/11% آمریکا و45/4 % بلژیک و84/2% سوییس و13/2% انگلستان و19/1 % هلند بوده است و یا در مورد کشور چین  63 تا 65% فرشهای این کشور به بازار آمریکا صادر می شود که شبیه به کشورهای هند و پاکستان وابستگی زیادی به بازار آمریکادارد .کشور ترکیه نیز  36% به بازار آمریکا و 20% به بازار آلمان فرش صادر می کند و کشورهای :ایتالیا و انگلستان و اسپانیا نیز هرکدام 4 درصد سهم دارند.

فرش دستباف ایرانی نیز با چنین ترکیبی مواجه است.صادرات فرش دستباف ایران به بیش از یکصد کشور مختلف جهان صورت می گیرد ولی تقریبا نیمی از فرشهای دستباف ایرانی به 2 کشور می رود. در مجموع نکات زیررا می توان از جداول آماری صادرات فرش دستباف ایران ذکر نمود:

1-     صادرات فرش دستباف به بیش از 100 کشور جهان انجام می گیرد

2-     حدود 98 درصد صادرات فرش دستباف ایران به 25 کشور جهان انجام می گیرد

3-     حدود 80 درصد از صادرات فرش دستباف ایران فقط به 10 کشور جهان صادر می گردد

4-     حدود 50 درصد صادرات فرش دستباف ایران فقط به 2 کشور صورت می گیرد(در حال حاضر این 2 کشور:آمریکا و آلمان و در سالهایی که آمریکا حضورنداشت 2 کشور آلمان و ایتالیا بودند البته سهم کشور آلمان بیشترو تقریبا 3 برابر ایتالیا بوده است و در حال حاضر نیز تقریبا سهم کشور آمریکا و آلمان هر یک با حدود 25% -با نوسان اندکی -برابر است)

5-     حدود 15 درصد فرش دستباف ایران به کشورهای اسلامی صادر می شود(در میان کشورهای اسلامی کشورهای:امارات متحده عربی-لبنان- عربستان-کویت-ترکیه –بحرین و فطر به ترتیب میزان بیشتری فرش دستباف ایران را وارد کرده اند)

جدول زیر سهم 2 بازار:آلمان و آمریکا از فرش دستباف ایران طی 10 سال گذشته را نشان می دهد:

بازرگانی خارجی فرش

فرش دستباف در جهان معمولاً بعنوان كف پوش اتاق و در مواردي براي تزئين ديوار يا ميز و يا مبل مورد استفاده قرار مي‌گيرد. اين كالا در كشورهاي تركيه، پاكستان، افغانستان، هندوستان، چين، نپال، و…. و كشورهاي شمال آفريقا (الجزاير، تونس، مراكش) بافته مي شود ليكن زادگاه فرش دستباف ايران بوده  و به لحاظ ويژگيهايي كه از نظر اصالت و زيبايي نقوش و كيفيت بافت دارد، فرش ايران كالايي است هنري و با ارزش كه با مرور زمان نه تنها مصرف آن به فراموشي سپرده نشده بلكه توانسته با گسترش تكنولوژي و ماشيني شدن زندگي، جاي خود را در موزه‌ها، كاخهاي مجال، هتلهاي بزرگ و … باز كند.

در حال حاضر رقيبان فرش ايران، با استفاده از نيروي كار ارزان و نيز با استفاده از تكنولوژي و همچنين مديريت مناسب توانسته‌اند حضور ايران را در بازار جهاني فرش كمرنگتر كنند.

همانطور كه مي‌دانيم در سطح جهان كشورهاي زيادي هستند كه فرش ايران به آنها صادر ميشود، كشورهاي كه از واردكنندگان قديمي فرش هستند، كشورهاي جديد كه خواهان فرش ايران هستند و همچنين كشورهاي ناشناخته‌اي كه با تبليغات مناسب مي‌توان سهم عمده‌اي از فرش ايران را به آنجا صادر كرد. اميد است با چاره‌ جويي و همچنين مديريت توليد، فروش و صادرات گامي نو در اين راه برداشته شود.

وضعيت فعلي فرش ايران

روزگاري نام ايران با فرش ايران در سراسر جهان عجين بود و شهرت فرش و هنرمندان توانمند ايراني شهره جهان بود، اما امروزه رقيباني از گوشه و كنار جهان كه سابقه و قدمتي در اين صنعت و بازار جهاني ندارند سربرآورده و بيش از 50 درصد از سهم بازار را به خود اختصاص داده‌اند. كشورهايي همچون پاكستان، هند و نپال توانسته‌اند سهم بازار و ايران از اين صنعت تنگ‌تر كنند و سهم چند درصدي ديروزخود را به 50 درصد امروز برسانند.

اين در حالي است كه  بيش از ده ميليون خانوار در ایران از طريق اين صنعت ارتزاق مي‌كنند؛ راه‌اندازي كارگاه، سرمايه چنداني نمي‌طلبد و نقش صنعت فرش در اشتغال‌زايي غیر قابل انکار است.

در طي بيست و اندي سال اخير روند صادرات فرش ايران نزولي بوده و به پايين‌ترين حد خود رسيده است. اين در حالي است كه بازارهاي جهاني روبه ‌گسترش است و جمعيت جهان نيز بيشتر از 50 درصد افزايش يافته است. طبيعي است كه ميزان مصرف فرش باید  به مراتب بيش از20 سال گذشته باشد.

بررسي وضعيت فعلي صادرات فرش با استفاده از آمار سال‌هاي 78-1370

در سال 1370، صادرات فرش ايران 1117 ميليون دلار بود كه 43 درصد صادرات غيرنفتي كشور را تشكيل مي‌داد. رقم صدور فرش در سال 1373 به حدود 1674 ميليون دلار رسيد كه 44 درصد صادرات غيرنفتي كشور بود. اين ارقام در سالهاي بعد به شدت افت كرده تا آنجا كه در سال 1377 به پايين‎ترين حد در اين دهه يعني به 576 ميليون دلار و حدود 20 درصد صادرات غيرنفتي كشور رسيد.

رقم صادرات غيرنفتي كشور نيز كه در سال 1373 به ركود 8/4 ميليارد دلار رسيده بود از سال 1374 به بعد تا به حال در حدود 3 الي 1/3 ميليارد دلار جا زده است و عليرغم تمامي تسهيلات و راهكارهاي ارايه شده، هيچگاه نتوانسته است به جايگاه سال 1373 نزديك شود.

جدول شماره دو صادرات فرش ايران را طي سالهاي 1370 الي 1378 به نمايش مي‎گذارد. درصد سهم فرش نسبت به صادرات غيرنفتي كشور نيز در اين جدول مشخص مي‎باشد.

صادرات فرش ايران در سالهاي 78- 1370

وضع پيمان ارزي و اعمال سياستهاي اقتصادي و ارزي نابخردانه و غيركارشناسي و بكارگيري نرخ ارزيابي بالا و غيرواقعي جهت پيمان سپاري فرشهاي صادراتي و بكارگيري قوانين پيچيده ، نارسا و متغير را مي‌توان از دلايل افت شديد صادرات به شمار آورد. صادرات فرش در سال 78 نسبت به سال قبل از 3/21 درصد رشد برخوردار شده از 576 ميليون دلار به 691 ميليون دلار رسيد.

در 9 ماه نخست سال 80 صادرات فرش و صنايع دستي به 8/402 ميليون دلار رسيد كه در مقايسه با مدت مشابه سال 79، 30/15 درصد كاهش را نشان مي‌دهد. بيشترين كاهش صادرات در بين گروههاي مختلف كالاهاي صادراتي غيرنفتي متعلق به فرش و صنايع دستي بود. صادرات فرش همراه مسافر نيز با كاهش 9/15 درصدي در 9 ماه نخست سال 80 به 65 ميليون دلار كاهش يافت. از مجموع صادرات 8/402 ميليون دلاري فرش در مدت ياد شده سهم صادرات فرش دستباف 3/389 ميليون دلار بوده كه از صادرات 16 هزار تن فرش به خارج از كشور كسب شده است. اين ارقام در مقايسه با مدت مشابه با مدت مشابه سال 79، از لحاظ وزني 6/17 و از لحاظ ارزشي 8/14 درصد كاهش نشان مي‌دهد.

سهم صادرات فرش دستباف از 8/17 درصد كل صادرات غيرنفتي در 9 ماه نخست سال 79 به 7/12 درصد در سال 80 كاهش يافته است.

ارزش صادرات غيرنفتي و فرش دستباف و نرخ رشد آنها (ميليون دلار و درصد)

در زیر آمار صادرات فرش دستباف ایران به کشورهای عمده و درصد سهم آنها طی چند سال گذشته آورده شده است:

در زیر نمودارسهم صادرات فرش دستباف ایران به کشورهای عمده در سال 1375 و هشت ماهه 1385 به تفکیک وزن وارزش نشان داده شده است:

نمودار صادرات فرش دستباف ایران در سال 1375 به لحاظ وزن

نمودار صادرات فرش دستباف ایران در سال 1375 به لحاظ ارزش

نمودار صادرات فرش دستباف ایران در هشت ماهه سال 1385 به لحاظ وزن

وضعیت مختصر اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی محل اجرای طرح :

محل اجرای طرح یک شهرک صنعتی در اطراف استان قزوین است که به لحاط موقعیت و وضعیت فرهنگی و اجتماعی در جایگاه مناسبی قرار دارد ، این منطقه به دلیل اینکه در منطقه ای کاملا صنعتی قرار دارد آمادگی اجرای این طرح را دارا می باشد .

مراحل انجام كار :

طرح های فرش :

اساس تقسیم بندی شركت سهامی فرش ایران، نقشه های فرش ایران به 19 گروه اصلی و تعداد زیادی طرح های فرعی تقسیم می شوند.

گروه 1-

طرحهای آثار باستانی و ابنیه اسلامی: این طرحها از ساختمانها و كاشیكاری ها و اشكال هندسی و تزئینی بناها الهام گرفته شده است. در طول تاریخ طراحان فرش در طرحهای اصلی دخل و تصرفاتی كرده و طرحهای فرعی را بوجود آورده اند. معروفترین این آثار عبارتند از مسجد شیخ لطف الله، محرابی كوفی، مسجد كبود، مقبره شیخ صفی، سردر امامزاده محروق، گنبد قابوس، مسجد شاه اصفهان، تخت جمشید، طاق بستان، طاق كسری(ایوان مدائن)، و زیرخاكی.

گروه 2-

طرحهای شاه عباسی: اساس این طرح را گلهای طراحی شده خاصی تشكیل می دهند كه به نام شاه عباسی مشهور شده است. این گلهای تجرید یافته، ضمن شاخه و برگها و گاه اسلیمی ها و ختائی ها در متن و حاشیه فرش، نقشه اصلی را تشكیل می دهند. به گروه های فرعی طرح اصلی نامهای، افشان، لچك ترنج، ترنجدار، درختی، جانوری، شیخ صفی، طره دار سلسله ای، شاه عباسی تصرفی، ترنجی طره دار، بوته ای و لچك ترنج كف ساده، داده شده است.

گروه 3-

طرحهای اسلیمی: شكل اصلی این طرح را شاخه های دورانی در میان برگها تشكیل می دهد. این شاخه ها، تجرید یافته طرح درخت می باشند. اسلیمی انواع بسیار زیاد دارد و معمولا در بیشتر قالبها این طرح تكرار می گردد اما در بعضی فرشها این طرح مسلط است.معروفترین اسلیمی ها ، اسلیمی دهن اژدر است. در این نوع اسلیمی انتهای هر شاخه به دو بخش متقارن منشعب می گردد و بصورت فكین اژدها نشان داده می شود و روی ساقه شاخه ها جوانه هایی در نقاط مختلف تزئین شده است كه بیشتر این جوانه ها را اسلیم می نامند. شاید كلمه اسلیمی از اسلیم به معنای جوانه باشد و شاید هم این لغت مصغر اسلامی باشد و می دانیم كه در هنرهای اسلامی از این طرح بسیار استفاده شده است. این طرح نیز به لحاظ تغییرات و دخل و تصرف ها به گروههای فرعی بسیار تقسیم شده است. مانند اسلیمی، اسلیمی بندی، اسلیمی شكسته، اسلیمی دهان اژدر، اسلیمی لچك ترنج، اسلیمی ترنجدار و اسلیمی ماری.

گروه 4-

افشان: با آنكه در طرحهای فرش معمولا كلیه اجزا و اشكال، به هم پیوسته و مرتبط هستند، گفتی قلم نقاش از هنگام شروع طرح تا پایان آن تحرك و ارتباط خود را قطع نساخته است ولی طرح افشان به این صورت است كه گل وبرگها و شاخه ها بطور پراكنده و بدون پیوستگی با یكدیگر در متن فرش افشانده شده اند. به همین علت است كه اصل چنین طرحی را افشان نامیده اند. اما در طرح افشان نیز تنوع و تغییر زیادی داده شده است و طرحهای فرعی بسیاری از آن منشعب گشته است. مانند افشان اسلیمی، افشان ختائی، افشان بندی، افشان شكسته، افشان گل اناری، افشان شاه عباسی، افشان شاخه پیچ، افشان دسته گل، افشان حیوان دار و افشان ترنجدار.

طرح های فرش و نامهای قدیمی آن :

گروه 5- اقتباسی:

بعضی از این طرحها به نقشه های محلی و بومی مناطق مرزی ایران مربوط می باشد.

گروه 6 بندی:

منظور از استعمال واژه بندی این است که یک قطعه کوچک از یک طرح در سرتاسر فرش چه از جهت طول و چه از سمت عرض تکرار گردد. چون این قطعات در مرحله تکرار به هم می پیوندند، آنرا «بند بندی» یا واگره می نامند.

نامهای فرعی این گروه عبارتند از بندی اسلیمی، بندی پیچک، بندی شکسته، بندی کتیبه ای، بندی مستوفی، بندی ورامین یا میناخانی، بندی قالب خشتی یا لوزی، بندی ترنجدار، بندی درختی، بندی قابقابی، بندی شیر شکری یا بازوبندی، بندی سروی ، بندی آدمکی یا ملانصرالدین، بندی بختیاری، بندی مجلسی، بندی خوشه انگوری، بندی شاخه گوزن حیواندار، بندی خاتم شیرازی و بندی دسته گل.

گروه 7- بته ای:

طرح بته ای تجرید یافته درخت سرو است. بته های سرکج فرش ایران که به بته جقه شهرت یافته است. در طرحهای بته ای به اندازه و اشکال مختلف به چشم می خورد. معروفترین طرحهای بته ای عبارتند از بته جقه، بته شاخ گوزن، بته ترمه، بته سرابندی، بته خرقه ای، بته قلمکار اصفهان، هشت گل، بته کردستانی یا هشت بته، بته میر شکسته، بته لچک ترنج ، بته سنندج، بته افشاری و بته بازوبندی و بته بادامی.

گروه 8 – درختی:

با وجودی که در طراحی فرش اساس کار را شاخه و برگها تشکیل می دهند ولی در طرحهای درختی سعی شده است تا وجه تشابه زیاد با طبیعت حفظ گردد. طرحهای معروف درختی اینطور نامگذاری شده اند: درختی جانوری یا حیوان دار، درختی سبزیکار یا آب نما، درختی ترنجدار، درختی سروی و درختی گلدانی.

گروه 9- ترکمن یا بخارا:

طرح فرشهای ترکمن از لحاظ هندسی و شکستگی خطوط در ردیف طرحهای ایلی و خاص مردم کوچ نشین است که بطور ذهنی و بدون نقشه بافته می شود. ترکمنی قاب یمونی ، ترکمنی شانه ای، ترکمنی غزال گز(چشم آهو)، ترکمنی آخال، ترکمنی چهار قاب، ترکمنی خورجینی و ترکمنی قاشقی، طرحهای فرعی این طرح را تشکیل می دهند.

گروه10 - شکارگاه:

مشخصاتی که در مورد طرحهای درختی ذکر شده در طرحهای شکارگاه نیز وجود دارد، اما در اغلب طرحهای شکارگاه، حیوانات وحشی در حال شکار نقش بسته شده است. گروه های فرعی این طرح عبارتند از : شکارگاه درختی، شکارگاه ترنجدار، شکارگاه قابی، شکارگاه لچک ترنج و شکارگاه سراسری.

گروه 11- قابی:

این طرح از قابهای چند ضلعی به وجود آمده است و از گروه های فرعی آن قابی اسلیمی، قابی قرآنی کرمان یا ستونی را می توان نام برد.

فرش که يک هنري است که ترکها آن را اختراع کردند، توسعه دادند و به تمدنهاي دنيا عرضه کردند يک بخش مهم اقتصادي ترکيه از نظر اشتغال، توان صادراتي و سهم در اقتصاد را تشکيل ميدهد. (مترجم: اين ادعاي مقاله جاي بحث دارد، زيرا شواهد تاريخي اين موضوع را به شکل ديگري بيان ميکند). ترکيه، که يکي از توليدکنندگان عمده فرش در جهان به شمار ميرود، سهم خود از بازار را با افزايش صادرات اضافه ميکند.

موقعيت فعلي بخش فرش ترکيه با ظرفيتهاي توليدياش و ارقام تجارت خارجي آن در اين گزارش که توسط IGEME (مرکز توسعه صادرات ترکيه) تهيه شده است تحليل ميشود.

بر اساس تحليل دادههاي سال 2002، توليد فرش در ترکيه به ميزان ساليانه 1/52 ميليون متر مربع رسيد. اين رقم شامل 4/2 ميليون متر مربع فرش دستباف، 9/14 ميليون متر مربع فرش ماشيني و 8/34 ميليون متر مربع فرش تافتينگ است.

صادرات فرش ترکيه در 9 ماه اول سال 2005 به رقم 423/709/451 دلار رسيد. اين رقم که در سال 2003 مقدار 403/036/381 دلار بود، با يک افزايش قابل توجه در سال 2004 به رقم 422/543/517 دلار رسيد.

فرش دستباف و گليم در سرتاسر ترکيه بجز منطقه درياي سياه (به دليل شرايط آب و هوايي آن) بافته ميشود و به کشورهاي غرب که داراي سطح رفاه بالايي هستند صادر ميشود. ترکيه فرش دستباف خود را بيشتر به آلمان، آمريکا، ژاپن، ايتاليا، اسپانيا و انگلستان صادر ميکند. عربستان سعودي، فرانسه، لبنان، يونان، پرتغال، نروژ، کانادا و هلند نيز جزء خريداران قابل ملاحظه فرش دستباف ترکيه هستند. ميزان صادرات فرش دستباف ترکيه در سال 2004 رقم 952/255/112 دلار و در فاصله ژانويه تا سپتامبر 2005 رقم 647/755/83 دلار بود. کشورهايي با نيروي کار ارزانتر مانند هند، نپال و چين رقباي ترکيه در زمينه توليد به شمار ميروند. بنابراين شاهد نزول تعداد کشورهاي وارد کننده فرش دستباف و گليم ترکيه هستيم.

بر خلاف صادرات فرش دستباف، شاهد يک افزايش دائمي در تعداد کشورهاي خريدار فرش ماشيني ترکيه هستيم. کل رقم صادرات فرش ماشيني ترکيه به 470/287/405 در سال 2004 رسيد. ترکيه ميزان 624/868/57 دلار صادرات به کشور عربستان سعودي در سال 2004 داشته است. بعد از آن آمريکا با 290/808/30 دلار، عراق با 212/671/30 دلار و روسيه با 660/783/20 دلار قرار دارند. طبق تحليل دادههاي 9 ماه اول سال 2005، ترکيه به رقم 776/953/367 دلار رسيد.

فصل دوم

روش انجام کار

گزارش مختصر بازدید از واحد ها تولیدی با خدماتی مرتبط با موضوع پروژه :

بازدید از کارخانه فرش پاتریس ( شهرک صنعتی البرز – خیابان صنعت )

در بازدی از این کارخانه به بررسی ماشین آلات صنعتی و تولیدی فرش پرداختیم و با سیستم های تولید فرش به صورت ماشینی و مکانیوزه آشنا شدیم و به بررسی روش های تولید انواع رنگ و نقش های فرش پرداختیم ، بازدید فوق در جهت دستیابی به اطلاعات خانم بسیار مفید و موثر بود .

جنبه های ابتکاری بودن و خلاقیت به کار رفته شده :

تولید فرش های مدرن می تواند یکی از ابتکاراتی باشد که در تولید فرش کاربرد دارد ، تولید فرش های پشمی بلند و تولید فرش کارنا از این نوع فرش ها هستند .

فهرست تجهیزات و ماشین آلات مورد نیاز و برآورد قیمت آنها :

فهرست مواد مصرفی مورد نیاز :

مشخصات نیروی انسانی مورد نیاز از لحاظ مفید بودن و توانایی کار :

پرسنل غیر تولیدی

پرسنل تولیدی :

توجیه اقتصادی محصول :

روشهای بازاریابی و تبلیغات جهت ( جهت فروش کالا )

بازاریابی جهت فروش محصولات در چندین روش انجام می گیرد ، روش اصلی برای بازاریابی در این محصول بازاریابی تلویزیونی میباشد ، زیرا فرش یکی از کالاهایی است که مردم با آن روبرو هستند ، پس نیاز به آگاهسازی مردم و آشنایی مردم با محصول است ، در وحله اول باید با استفاده از تبلیغ ها و آگهی های تلویزیونی اقدام به آگاهسازی نمود و سپس با استفاده از بازاریاب های متخصص و حرفه ای اقدام به جلب بازار های مختلف نمود .

فصل سوم

امور مالی طرح

محوطه سازی :

ساختمانها :

میزان سرمایه گذاری :

محاسبه هزینه ها :

هزینه های جاری طرح :

هزینه های ثابت و متغییر تولید :

محاسبه سود و زیان ویژه ( ارقام به میلیون ریال )

تاسیسات مورد نیاز :

وسایل نقلیه :

تاسیسات اداری :

هزینه های قبل از بهره برداری :

هزینه های ثابت طرح :

حقوق و دستمزد پرسنل غیر تولیدی :

حقوق و مزایای پرسنل تولیدی :

هزینه سوخت و انرژی :

استهلاک و تعمیر و نگهداری :

فصل چهارم

جمع بندی – نتیجه گیری و پیشنهادات

نتایج حاصله از اجرای طرح :

تولید فرش بصورت مکانیزه و ماشینی یکی از طرح هایی است که مورد نیاز کشور است و می تواند ارز قابل توجهی را با صادرات محصول وارد کشور نماید و کشور را در مسیر رشد و شکوفایی قرار دهید ، فرش یکی از طرح هایی است که در کشور ما بسیار زیاد اجرا شده است کارگاههای بسیار موفق در نقاط مختلف کشور وجود دارد ، کارخانه های عظیم فرشبافی در کشور مشغول به فعالیت هستند ، بسیاری از مردم به روش های سنتی اقدام به بافت فرش و فروش در بازار می کنند ، ولی این صنعت در کشور ما یک صنعت بومی است ، فرش و گلیم ایرانی در تمامی دنیا بازار فروش خاصی را دارا میباشد ، بنابراین با بهره گیری از نیروی کار متخصص که عامل اصلی موفقیت در بازار کار این محصول میباشند و بهره گیری از روش های بازاریابی مناسب و مدرن امروزی می توان در بازار کار این محصول به موفقیت دست یافت .

منابع و ماخذ :

1 – ماهنامه صنعت فرش ایران شماره 20 ، ص23 گرداورنده : سید محمد علی همایونی - محقق و استاد دانشگاه تهران 1385

2 - احمدزاده ، محمد علی ، فرش بافی و قالیبافی ، دانشگاه هنر ، نشر مهر ، 1386

3 - مرکز اسناد و مدارک و اطلاعات علمی ایران

Www.IRandoc.ac.ir/article/archive