| سال |
میزان تولید |
میزان واردات |
جمع |
مصرف سرانه |
| 1376 |
19470 |
371 |
37/1947 |
314 |
| 1377 |
20100 |
5/2 |
5/20102 |
320 |
| 1378 |
21795 |
8/3 |
8/21798 |
340 |
| 1379 |
23929 |
15/4 |
15/2393 |
369 |
| 1380 |
26645 |
42/5 |
42/2665 |
400 |
| 1381 |
28455 |
97/5 |
97/2846 |
431 |
| 1382 |
30466 |
42 |
30508 |
450 |
| 1383 |
32198 |
337 |
32535 |
471 |
| 1384 |
326403 |
661 |
33304 |
475 |
| 1385 |
34406 |
280 |
34686 |
496 |
| 1386 |
40003 |
آمار منتشر شده |
40003 |
555 |
* روزنامه صنعت سیمان شماره 125 به نقل از آمار ارائه شده از سوی وزارت صنایع و معادن
** با احتساب جمعیت عنوان 72 میلیون نفر در سال 1386
مقدار واقعی تقاضا و مصرف سرانه سیمان در کشور
بموجب آمارهای ارائه شده از سوی وزیر محترم صنایع و معادن در روزنامه ابرار مورخ 19/2/1387 و در روزنامه دنیای اقتصاد مورخ 19/2/1387 با متعادل شدن تولید و عرصه سیمان، بازار سیمان متعادل خواهد شد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی وزارت صنایع و معادن، محرابیان وزیر صنایع و معادن اعلام نمود که ظرفیت تولیدسیمان در کشور تا پایان خرداد ماه به 55 میلیون تن و تا پایان سال به 64 میلیون تن خواهد رسید وزیر صنایع ومعادن تصریح نمود: با قرار گرفتن طرحهای جدید تولید سیمان در مدار تولید و افزایش ظرفیت تولید و نیز اجرای نظام توزیع مناسب، بازار سیمان متعادل خواهد شد. نظر به اینکه طبق آمارهای اعلام شده ظرفیت تولیدی مکفی سیمان در سال 1387 مقدار 64 میلیون تن اعلام گردیده است با احتساب 35/7 میلیون نفر جمعیت در سال یاد شده پیش بینی می گردد.که در حال حاضر مصرف سرانه واقعی کشور حدود 880 کیلو می باشد.
موجب آمارهای ارائه شده از سوی دبیر انجمن صنعتی کارفرمایان سیمان بیست و دومین سمینار دوره جدید کنترل سیمان مورخ14 و 15 اسفند ماه سال 1387 در بندرعباس (که متن کامل سخنرانی در مجله شماره 125 صنعت سیمان درج گردیده است ) در جمع کلیه مدیران کارخانجات سیمان کشور اعلام نمود.
سال آینده به تعادل کامل سیمان نمی رسیم و این به زبان صنعت سیمان است و باید این را حقیقتی اجتناب ناپذیر دانست به این دلیل که با احتساب 71 میلیون نفر جمعیت کشور و مصرف نفر سالیانه در سال آینده (1387) که معادل 800 کیلوگرم می باشد حدود 57 میلیون تن سیمان نیاز داریم.
میزان مصرف سرانه سیمان کشور در سال 1387
بموجب آمارهای ارائه شده از وزیر محترم صنایع و معادن و همچنین دبیر انجمن صنعتی کارفرمایان سیمان که از مطلع ترین افراد کشور از آمارهای صنعت سیمان کشور می باشند می توان اعلام نمود که مصرف سرانه واقعی سیمان در سال 1387 بطور میانگین مقدار 840 کیلوگرم در سال میباشد.
برآورد مقدار مصرف سرانه سیمان طی 10 سال آینده
صنعت سیمان از قدیمی‌ترین صنایع کشور محسوب می گردد . اولین تولید سیمان در کشور به حدود 45 سال قبل صورت پذیرفته است و افزایش تولید آن به موازات افزایش مصرف که ناشی از برنامه عمرانی از قبیل راهها، بنادر، فرودگاهها، مدارس ، دانشگاه‌ها ، پل‌ها ، راه آهن، پارکها ، سینماها ، بازارها، مسکن و.. انجام گردیده است.
برای پیش بینی مقدار مصرف سیمان طی 10 سال آینده، می‌توان مقدار مصرف گذشته و روند رشد آن را در سالهای نه چندان دور که از لحاظ خصوصیات اجتماعی، فرهنگی، جمعیتی، برنامه‌های عمرانی و رفاهی، سلیقه‌های فردی و گروهی و ... بیشترین شباهت با 10 سال آینده را دارد انتخاب نمود و روند رشد انجام شده را به چند سال آینده تعمیم داد. که بنظر می‌رسد جدول زمانی 10 سال گذشته می‌تواند بیشترین شباهت را به جدول زمانی 10 سال آینده داشته باشد.
مقدار مصرف سرانه سیمان در سال 1376 با احتساب 5/19 میلیون تن سیمان و 62 میلیون نفر قیمت حدود 314 کیلو بوده است. طی 10 سال فاصله زمانی سالهای 1376-1386 مقدار مصرف سیمان بوده است و بخش عمده‌ای از تقاضای سیمان بدون پاسخ مانده به نحوی که بازار سیاه سیمان و اختلاف فاحش قیمت‌های دولتی با قیمت‌های آزاد سیمان و گواه این موضوع میباشد.
بطور مثال قیمت دولتی سیمان در سال 1386 بطور توسط هر تن 000/380 ریال بوده است لیکن قیمت آزاد آن حدود 3 برابر قیمت مذکور معادل هر تن 1.140.000 ریال مورد مبادله قرار گرفته است با احتساب مقدار 40 میلیون تن سیمان ارائه شده به بازار در سال 1386 و مقایسه آن با جمعیت 72 میلیون نفر، مقدار مصرف سرانه حدود 555 کیلوگرم میباشد (در صورتیکه مقدار واقعی تقاضای سیمان و مصرف سرانه در سال 1386 به مراتب بیش از مقادیر یاد شده بوده است).
با مقایسه ارقام مصرف سرانه به میزان 314 کیلو در سال 1376 و 555 کیلو در سال 1386 ملاحظه می گردد که هر سال حدود 6% بر مقدار مصرف سرانه سیمان نسبت به سال قبل افزوده شده است. (طی مدت 10 سال مقدار مصرف سیمان 2 برابر شده است) . که اگر همین روند تا 6 سال آینده معنی تا پایان سال 1393 که آخرین سال برنامه پنجساله عمرانه پنجم میباشد ادامه داشته باشد و جهت رعایت احتیاط فرض شود که پس از آن مقدار مصرف سرانه در حد مقدار مصرف ادامه داشته باشد و جهت رعایت احتیاط فرض شود که پس از آن تعداد مصرف سرانه در حد مقدار مصرف سال 1393 توقف داشته باشد مقدار مصرف سرانه سیمان طی 10 سال آینده بااحتساب مقدار مصرف سرانه واقعی سیمان به میزان 840 کیلو در سال 1387 و تعمیم 6% رشد در هر سال نسبت به سال قبل به شرح ذیل برآورد می گردد.
| شرح |
سال 1387 |
88 |
89 |
90 |
91 |
92 |
93 |
94 |
95 |
96 |
97 |
| مصرف سرانه (کیلو) |
840 |
890 |
943 |
1000 |
1060 |
1124 |
1200 |
1200 |
1200 |
1200 |
1200 |
پیش بینی مقدار تقاضای واقعی سیمان کشور طی 10 سال آینده
با احتساب جمعیت کشور در پایان سال 1386 معادل 72 میلیون نفر و ملحوظ نمودن رشد جمعیت بمیزان 4/1 درصد در سال جمعیت و مقدار مصرف سرانه سیمان به تعداد 840 کیلو و احتساب 6% رشد جدول پیش بینی تقاضای سیمان طی 10 سال آینده 1397-1388 بشرح ذیل برآورد می گردد.
با احتساب جمعيت كشور در پايان سال 1386 معادل 72 ميليون نفر و ملحوظ نمودن رشد جمعيت بميزان 4/1 درصد در سال جمعيت و مقدار مصرف سرانه سيمان به تعداد 840 كيلو و احتساب 6% رشد جدول پيش بيني تقاضاي سيمان طي 10 سال آينده 1397-1388 بشرح ذيل برآورد مي گردد.
مقدار عرضه سيمان كشور طي 10 سال آينده
1- كارخانجات موجود
تا پايان بهمن ماه سال 1386 جمعاً 49 كارخانه سيمان با ظرفيت اسمي4/44 ميليون تن در سال در كشور مشغول فعاليت بوده اند كه با توجه به قدمت برخي از كارخانه ها و مشكلات حتي و كاري حدود 40 ميليون تن سيمان توليد نموده اند كه ظرفيت توليد آنها حدود 90% ظرفيت اسمي بالغ مي‌گردد.
عليرغم اينكه طي 10 سال آينده، مدت 10 سال به عمر كارخانجات فعلي سيمان افزوده مي گردد و كارآيي آنها بمراتب كاهش خواهد يافت ليكن جهت رعايت احتياط، در اين گزارش فرض مي گردد كه كارخانجات فعلي و كارخانجاتي كه در آينده به توليد خواهند رسيد مشابه ميزان بهره وري كارخانجات فعال درسال 1386 كماكان با ظرفيت 90 درصد ظرفيت اسمي مشغول به كار باشند.
ضمناً كارخانه سيمان اردستان به ظرفيت1 ميليون تن در سال نيز در اواخر سال 1386 مشغول بهره برداري گرديده كه بدين ترتيب ظرفيت اسمي سال 1386 بالغ بر 4/45 ميليون تن و ظرفيت توليدي آنها حدود 41 ميليون تن مي‌باشد.
2- جوازهاي تأسيس و توسعه
با توجه به سرمايه مورد نياز جهت كارخانجات سيمان و طولاني بودن زمان احداث آن كه حداقل 3 سال طول خواهد كشيد در اين بررسي فرض مي‌گردد كه كارخانجاتي كه از پيشرفت فيزيكي 20 درصد به بالا برخوردار مي‌باشند بتدريج طي سرآينده آينده احداث و از سال 1390 به بهره برداري رسيده و با 90% ظرفيت اسمي اقدام به توليد نمايند.
جدول جوازهاي تأسيس در زمينه سيمان با پيشرفت فيزيكي 20% به بالا
چنانچه جوازهاي تأسيس طي مدت 4 سال آينده يعني
طي سالهاي 1387 لغايت 1390 وارد مدار توليد شوند جدول پيش بيني عرضه سيمان توسط كارخانجات موجود و جوازهاي تأسيس بشرح جدول بعد خواهد بود.
جدول پيش بيني عرضه سيمان در كل كشور طي سالهاي 1397-1388
جدول مقايسه عرضه و تقاضا و پيش بيني مازاد يا كسري
ملاحظه مي گردد كه غير از سال 1390 كمبود سيمان در كشور وجود خواهد داشت. بطوريكه علاوه بر توليدات كارخانجات موجود و توليدات آتي 51 جواز تأسيس مطرح مورد محاسبه، از سال 1391 به ترتيب معادل 1 و 8 و 15 و 17 و 18 و 19 و 21 جمعاً 99 ميليون تن و در صورتيكه هيچگونه صادارتي انجام نگردد معادل 32 ميليون تن سيمان در كشور كمبود خواهد بود و در اين رابطه مي بايد كارخانجات جديد ديگر احداث گردد. در غير اينصورت همواره با كمبود سيمان و بازار سياه اين محصول مواجه خواهيم بود.
بررسي منطقه اي سيمان در استان فارس طي 10 سال آينده
كارخانجات موجود
در حال حاضر 7 كارخانه با ظرفيت اسمي 160/683/3 تن سيمان بشرح ذيل در زمينه توليد سيمان خاكستري و سفيد فعاليت مي نمايند.
كارخانجات مذكور عبارتند از:
جوازهاي تأسيس
در حال حاضر تعدادي جواز تأسيس در زمينه توليد سيمان خاكستري و سيمان سيد صادر گرديده كه اكثر آنها با وجود گذشت 3 الي چهار سال از زمان صدور جواز آنها بدليل مشكلات مختلف فاقد پيشرفت فيزيكي و هر گونه عمليات اجرايي بوده و در حال حاضر متوقف مي باشند. با توجه به اينكه زمان ساخت يك كارخانه سيمان دربهترين شرايط حدود چهار سال بطول مي انجامد، جوازهاي موجود فاقد پيشرفت فيزيكي كه متوقف مي باشند و هيچگونه زمان مشخص جهت عمليات اجرايي آنها وجود ندارد نمي توانند در مباحث عرضه طي چند سال آينده پلاك محاسبه توليد قرار گيرند. در اين بررسي تنها جوازهايي كه از پيشرفت فيزيكي مناسب برخودار هستند بعنوان كارخانجات مطرح مورد محاسبه قرار مي گيرند.
جدول جواز تأسيس و طرح توسعه در استان فارس
جمعيت استان فارس
جمعيت استان فارس در سال 1385 حدود 4300.000 نفر بوده است . كه با رشد 4/1 درصد در سال تعداد جمعيت استان فارس طي سالهاي 1388 الي 1397 بشرح ذيل برآورد مي گردد.
جدول پيش يني عرضه سيمان در استان فارس طي سالهاي 1397-1388
ارقام: ميليون تن
پيش بيني تعداد تقاضاي سيمان طي سالهاي 1397-1388
- با احتساب مصرف سرانه سيمان بشرح محاسبات بعمل آمده در صفحة قبل و تعداد جمعيت استان فارس مقدار تقاضاي سيمان در استان فارس با احتساب 20 درصد صادرات (بعلت نزديكي استان به بنادر جنوبي كشور) بشرح ذيل برآورد مي گردد.
جداول مقايسه عرضه و تقاضاي سيمان در استان فارس طي
سالهاي 1397-1388
با عنايت به محاسبات بعمل آمده طي سالهاي مورد بررسي، مقدار تقاضاي سيمان همواره بيشتر از مقدار عرضه آن مي‌باشد و در نتيجه استان فارس با كمبود سيمان مواجه خواهد بود ضمن اينكه طي تأييد مدير كل برنامه ريزي وزارت صنايع و معادن بشرح مندرج در نامه شماره 130969/60 مورخ 22/8/1386 و مدير كل دفتر نظارت و ارزيابي وزارت صنايع و معادن طي نامه شماره 133468/60 مورخ 28/8/1386 قابليت صادراتي محصولات طرح بلحاظ نزديكي به بنادر جنوبي كشور و اولويت اجراي طرح را اعلام نموده اند. با توجه به مطالب مطروحه در گزارش اجراي طرح از لحاظ اقتصادي موجه مي‌باشد.
| سال | ميزان توليد | ميزان واردات | جمع | مصرف سرانه |
| 1376 | 19470 | 371 | 37/19471 | 314 |
| 1377 | 20100 | 5/2 | 5/20102 | 320 |
| 1378 | 21795 | 8/3 | 8/21798 | 340 |
| 1379 | 23929 | 15/4 | 15/23933 | 369 |
| 1380 | 26645 | 42/5 | 42/26650 | 400 |
| 1381 | 28455 | 97/5 | 97/28460 | 431 |
| 1382 | 30466 | 42 | 30508 | 450 |
| 1383 | 32198 | 337 | 32535 | 471 |
| 1384 | 326403 | 661 | 33304 | 475 |
| 1385 | 34406 | 280 | 34686 | 496 |
| 1386 | 40003 | آمار منتشر شده | 40003 | 555 |
| شرح | سال 1387 | 88 | 89 | 90 | 91 | 92 | 93 | 94 | 95 | 96 | 97 |
| مصرف سرانه (كيلو) | 840 | 890 | 943 | 1000 | 1060 | 1124 | 1200 | 1200 | 1200 | 1200 | 1200 |
| شرح سال | 88 | 89 | 90 | 91 | 92 | 93 | 94 | 95 | 96 | 97 |
| جمعيت (ميليون نفر) | 74 | 75 | 76 | 77 | 78 | 79 | 80 | 81 | 82 | 83 |
| مصرف سرانه (كيلوگرم) | 890 | 943 | 1000 | 1060 | 1124 | 1200 | 1200 | 1200 | 1200 | 1200 |
| تقاضا (ميليون تن) | 66 | 71 | 76 | 82 | 88 | 95 | 96 | 97 | 98 | 100 |
| رديف | شرح | درصد پيشرفت فيزيكي | ظرفيت سالانه (تن) | شهرستان |
| 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14 | آذر آبادگان
خلخال
سپاهان (توسعه)
ساروج بوشهر
خمسه
سقز
كردستان
زرين رفسنجان
سبز گيلان
كياسر
صوفيان (توسعه)
صوفيان (توسعه)
آذرشهر
سردار | 65
21
70
80
28
85
70
70
30
50
62
65
22
45 | 1.000.000
600.000
1200.000
1500.000
1.000.000
1.000.000
1.000.000
209.000
1000.000
1500.000
660.000
660.000
720.000
1.200.000 | خوي
خلخال
اصفهان
بوشهر
زنجان
سقز
بيجار
رفسنجان
سياهكل
ساري
تبريز
تبريز
آذرشهر
بوكان |
| رديف | شرح | درصد پيشرفت فيزيكي | ظرفيت سالانه (تن) | شهرستان |
| 15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29 | ياران سيمان اروميه
ساروج اصفهان
ايلام (توسعه)
دهلران
مهران
خاور پارسيان
شهركرد
باقران
قاين
جوين
زاوه تربت
شرق
لار سبزوار
بجنورد (توسعه)
خوزستان (توسعه) | 20
85
76
67
20
25
92
33
24
48
77
60
83
75
45 | 1.000.000
900.000
1.000.000
1.000.000
1.000.000
1.000.000
1.000.000
1.000.000
240.000
1.400.000
1.150.000
900.000
1.100.000
1100.000
1.500.000 | شاهين دژ
نجف آباد
ايلام
دهلران
مهران
لردگان
شهركرد
بيرجند
قاين
سبزوار
تربت حيدريه
مشهد
سبزوار
بجنورد
رامهرمز |
| رديف | شرح | درصد پيشرفت فيزيكي | ظرفيت سالانه (تن) | شهرستان |
| 30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44 | عمران آريا
زنجان
تويه دروار
البرز
رويال سيمين
شاهرود (توسعه)
شاهرود
زابل
لامرد فارس
نيزار قم
بعثت رفسنجان
پيوند گلستان
تفرش
عمران انارك
توسعه هگمتانه | 35
97
21
27
27
95
60
43
57
50
36
35
22
93
61 | 1.050.000
750.000
990.000
900.000
2.340.000
218.400
1.200.000
1.188.000
1.252.000
1.000.000
1.000.000
1000.000
3.000.000
1.000.000
1.020.000 | انديمشك
زنجان
دامغان
گرمسار
سمنان
شاهرود
شاهرود
زابل
لامرد
قم
رفسنجان
مينودشت
تفرش
دليجان
رزن |
| رديف | شرح | درصد پيشرفت فيزيكي | ظرفيت سالانه (تن) | شهرستان |
| 45
46
47
48
49
50
51 | بهينه سازي خط 1 آبيك
بهينه سازي خط 2 آبيك
شمال (توسعه سيمان خاكستري)
سيمان غرب
شرق (توسعه خط 2)
كارون (توسعه)
نهاوند | 81
30
90
95
60
40
50 | 1.500.000
1.200.000
600.000
600.000
600.000
1000.000
1.000.000 | آبيك
آبيك
لوشان
لوشان
مشهد
اهواز
نهاوند |
| ظرفيت اسمي | ظرفيت اسمي | ___ | 53.000.000 | __ |
| ظرفيت توليدي بر مبناي 90 درصد ظرفيت اسمي | ظرفيت توليدي بر مبناي 90 درصد ظرفيت اسمي | ___ | 48.000.000 | ___ |
| شرح سال | 88 | 89 | 90 | 91 | 92 | 93 | 94 | 95 | 96 | 97 |
| توليد سيمان | 65 | 77 | 89 | 89 | 89 | 89 | 89 | 89 | 89 | 89 |
| شرح سال | 88 | 89 | 90 | 91 | 92 | 93 | 94 | 95 | 96 | 97 |
| عرضه | 65 | 77 | 89 | 89 | 89 | 89 | 89 | 89 | 89 | 89 |
| تقاضاي داخلي
صادرات (10 درصد ظرفيت توليد) | 66
6 | 71
7 | 76
8 | 82
9 | 88
9 | 95
9 | 96
10 | 97
10 | 98
10 | 100
10 |
| جمع تقاضا | 72 | 78 | 84 | 90 | 97 | 104 | 106 | 107 | 108 | 110 |
| كسري | 7 | 1 | __ | 1 | 8 | 15 | 17 | 18 | 19 | 21 |
| مازاد | __ | __ | 5 | __ | __ | __ | __ | __ | __ | __ |
| رديف | شرح | ظرفيت اسمي (تن) | شهرستان | سال تأسيس |
| 1
2
3
4
5
6
7 | سيمان فارس نو
سيمان فارس
داراب
استهبان
آباده
ني ريز
لارستان | 936.000
819.000
1.029.600
327.600
188.760
163800
218400 | فيروزآباد
شيراز
داراب
استهبان
آباده
نيريز
لار | 1384
1353
1382
1377
1372
1375
1385 |
| جمع ظرفيت اسمي | جمع ظرفيت اسمي | 3.683.160 | __ | |
| جمع ظرفيت توليدي | جمع ظرفيت توليدي | 3.314.844 | __ | |
| رديف | شرح | ظرفيت اسمي (تن) | درصد پيشرفت | شهرستان | ظرفيت توليد (تن) |
| 1 | سيمان لامرد | 1.252.000 | 60 | لامرد | 1.126.800 |
| رديف | سال | جمعيت |
| 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10 | 1388
1389
1390
1391
1392
1393
1394
1395
1396
1397 | 4.483.000
4.545.000
4.609.000
4.674.000
4.739.000
4.805.000
4.873.000
4.941.000
5.010.000
5.080.000 |
| شرح | سال | 88 | 89 | 90 | 91 | 92 | 93 | 94 | 95 | 96 | 97 |
| كارخانجات موجود
جوازهاي تأسيس | 3/3
2/1 | 3/3
2/1 | 3/3
2/1 | 3/3
2/1 | 3/3
2/1 | 3/3
2/1 | 3/3
2/1 | 3/3
2/1 | 3/3
2/1 | 3/3
2/1 | 3/3
2/1 |
| جمع | 5/4 | 5/4 | 5/4 | 5/4 | 5/4 | 5/4 | 5/4 | 5/4 | 5/4 | 5/4 | 5/4 |
| شرح سال | 88 | 89 | 90 | 91 | 92 | 93 | 94 | 95 | 96 | 97 |
| جمعيت (ميليون نفر) | 48/4 | 54/4 | 6/4 | 67/4 | 73/4 | 1/4 | 87/4 | 94/4 | 02/5 | 08/5 |
| مصرف سرانه (كيلوگرم) | 890 | 943 | 1000 | 1060 | 1124 | 1200 | 1200 | 1200 | 1200 | 1200 |
| تقاضا (ميليون تن) | 4 | 3/4 | 6/4 | 5 | 3/5 | 6/5 | 8/5 | 9/5 | 6 | 1/6 |
| صادرات | 9/0 | 9/0 | 9/0 | 9/0 | 9/0 | 9/0 | 9/0 | 9/0 | 9/0 | 9/0 |
| جمع تقاضا (داخلي و صادراتي) | 9/4 | 2/5 | 5/5 | 9/5 | 2/6 | 5/6 | 7/6 | 9/6 | 9/6 | 7/7 |
| شرح سال | 88 | 89 | 90 | 91 | 92 | 93 | 94 | 95 | 96 | 97 |
| عرضه | 5/4 | 5/4 | 5/4 | 5/4 | 5/4 | 5/4 | 5/4 | 5/4 | 5/4 | 5/4 |
| تقاضا | 9/4 | 2/5 | 5/5 | 9/5 | 2/6 | 5/6 | 7/6 | 9/6 | 9/6 | 7 |
| كسري | 4/0 | 7/0 | 1 | 4/1 | 7/1 | 2 | 2/2 | 4/2 | 4/2 | 5/2 |