دانلود پروژه کارآفرینی شرکت خدمات تاسیسات ساختمانی گرمایش و سرمایش

فصل اول

 معرفی طرح

فصل اول - معرفی طرح

1-2-مشخصات محصول

1-1-2- نام و کاربرد محصول:

ایجاد و راه اندازی شرکت خدمات تاسیسات ساختمانی ( شرکتی برای انجام فعالیت های حرارتی و برودتی ساختمانی )

4-1-2-تشریح مختصر فرایند

سرمایش و گرمایش ساختمانی

موقعیت پیاده سازی طرح :

فصل دوم

 تعیین ظرفیت

فصل دوم – تعیین ظرفیت :

2-2-تعیین ظرفیت انجام فعالیت

-3-برآورد میزان مصرف مواد اولیه و قطعات خریدنی برای هر پروژه

-5-معرفی تجهیزات و تاسیسات عمومی

 شرح فرآیند و اطلاعات فنی مورد نیاز

فصل پنجم - شرح فرآیند و اطلاعات فنی مورد نیاز

پیشگفتار :

تصور کنید ساختمان ها می توانستند مانند موجودات زنده در شرایط متفاوت محیطی تغییر شکل بدهند! در حقیقت واژه "ساختمان های هوشمند" نگرش جدید مهندسین معمار به آینده ساختمان سازی در جهان است، ساختمان هایی که قادرند خود را با شرایط محیطی داخل و خارج بنا تطبیق دهند.

چنین ساختماهایی که در تقلید از سیستم واکنش موجودات زنده ساخته می شوند. آنها قادرند در پاسخ به شرایط مختلف جوی مانند وزش باد، گرما و سرمای بیش از حد و تغییر تابش نور خورشید عکس العمل نشان دهند. به علاوه در داخل ساختمان نیز با مشاهده مواردی چون تجمع بیش از اندازه جمعیت، تغییراتی از خود بروز دهند.

تریستان استرک (Tristan dEstree Sterk) از اعضای دایره معماری رباتیک و طراحی بناهای هوشمند، مشغول کار بر روی نمونه هایی از این ساختمان هاست، اسکلت اصلی آنها مجموعه ای از میله ها و سیم هایی است که توسط ماهیچه های بادی به هم متصل اند.

با اتصال این اسکلت به یک سیستم هوشمند، استرک موفق به طراحی ساختمان هایی سبک و محکم، که قابلیت تغییر شکل دادن را دارا می باشند، شده است. به علاوه با به کار گیری روش مذکور طبیعتا در مصرف انرژی نیز صرفه جویی خواهد شد.

او در مورد مزایای چنین ساختمانهایی اظهار داشته :

"چنین سیستمی به مهندسین معمار قدرت ساخت بناهایی را می دهد که قادرند چه در شرایط عادی و چه در شرایط غیرعادی و دشوار، به منظور تامین رفاه بیشتر ساکنین، خود را با شرایط محیطی وفق بدهند. یک برج مرتفع را در نظر بگیرید که به هنگام وزش بادهای ناگهانی و شدید بتواند جلوی فشار باد را گرفته و آن را از خود دفع نماید، یا خانه ای که قادر باشد با ایجاد لرزش برف را از پشت بامش به زمین بتکاند!"

استرک می افزاید : "مدت هاست که مهندسین به این امر که روش های ایجاد حرارت ، برودت و روشنایی در هر بنای ساختمانی به شکل ظاهری اش بستگی دارد، واقفند. ساختمان های مرتقع در مقایسه با بناهای کوتاه تر به روش کاملا متفاوتی گرم و سرد می شوند."

"با مجهز کردن نمای ساختمان ها به نسل جدیدی از مصالح که قادرند در جهت تابش اشعه خورشید تغییر شکل داده و ماکزیمم انرژی خورشیدی را جذب نمایند، می توان نوعی تولید انرژی در ساختمان ها انجام داد. در چنین شرایطی حتی می توان ادعا کرد که به سیستم تهویه نیز نیازی نخواهد بود."

استرک در حال حاضر مشغول بررسی و تست مجمو عه ای از آسمانخراش هایی با ویژگی های نامبرده در شهر شیگاگو است.

متخصصین در این زمینه معتقدند همانگونه که امروزه در صنایع دیگری مانند خودرو سازی با به کار گیری سیستم های پیشرفته از استهلاک لاستیک ها، ترمزها و هدر رفتن سوخت جلوگیری می شود و کسیه های هوا (air bag) در مواقع مورد لازم به نجات جان سرنشینان کمک می کنند، منازل مسکونی ما نیز همچون اتومبیل هایمان نیاز به تسهیلات مشابهی دارند، هر چند تا کنون از آنها بی بهره بوده ایم، اما اکنون توانایی انجام چنین امر خطیری را دارا هستیم.

عایق کاری ساختمان

عایق کاری نقش بسیار مهمی در گرم نگه داشتن ساختمان در فصل زمستان و خنک نگه داشتن آن در فصل تابستان دارد . به کمک عایق کاری می توان یک خانه را در زمستان ۵ درجه گرمتر و در تابستان ۱۰ درجه خنک تر نگه داشت .

 انواع عایق کاری :

۱) عایق هایی که در ساختار آنها حبابهای هوا وجود دارد و باعث کاهش هدایت حرارت می شوند.

۲) عایق هایی که حرارت را باز می تابند .پشت این عایق ها باید حدود ۲۰ میلی متر فاصله هوایی تعبیه شود .

 عایق ها چگونه ارزیابی می شوند ؟

فاکتور مهم در انتخاب عایق ها ، میزان مقاومت حرارتی آن هاست .هر قدر n مقاومت بالاتر باشد ، عایق حرارت را کمتر از خود عبور می دهد و صرفه جویی که به همراه دارد افزایش می یابد ، پس به جای ضخامت عایق ها ،باید مقاومت حراتی آن ها با هم مقایسه شوند.

عایق های گوناگون با مقاومتهای حرارتی برابر ، از نظر میزان صرفه جویی در انرژی همانند هستند و تنها اختلاف آنها در قیمت و محل کاربرد است .

 چه جاهایی باید عایق کاری شوند؟

▪ سقفها :

با عایق کاری سقف مصرف انرژی برای گرمایش و سرمایش ساختمان ۳۵% تا ۴۵% کاهش می یابد .

▪ دیوار های خارجی :

مصرف انرژی برای گرمایش و سرمایش ساختمان را حدود ۱۵% کاهش می دهد.

▪ کف :

مصرف انرژی در زمستان را ۵% کاهش می دهد .                    

▪ لوله های آبگرم :

برای عایق کاری لوله های آبگرم می توان از عایق های پتویی یا عایقهایی که به طور ویژه برای لوله ها ساخته شده و به راحتی قابل نصب هستند استفاده کرد .

سقف و کف ساختمان های موجود را می توان به راحتی عایق نمود .

بر اساس مقررات ملی ساختمان ، تمامی ساختانهایی که ساخته می شوند باید به اندهزه کافی عایق کاری شوند . میزان عایق مورد نیاز در همین مقررات تعیین شده است .

چند راهنمایی کلی برای نصب عایق ها

عایق ها در صورتی خوب کار خود را نجام می دهند که به طور صحیح نصب شده باشند.موارد زیر به شما کمک می کند تا بهترین کارایی از عایقهایی که نصب می کنید ببینید 

▪ هرگز عایق را فشرده نکنید .عایق باید پس از نصب همان ضخامت اولیه خود را داشته باشد در غیر این صورت مقدار مقاومت حرارتی آن کاهش می یابد و نمی توان آن طور که انتظار می رود جلوی انتقال حرارت را بگیرد .

▪ عایق کاری را به طور کامل روی تمام سطح انجام دهید . چرا که اگر تنها ۵% از سطح خالی بماند ، ممکن است تا ۵۰% از کارایی عایق کاری کاسته شود .

▪ مواد عایق را باید خشک نگه داشت ، زیرا به استثنای پلی استایرن که نسبت به آب مقاوم است ،بقیه عایق ها بر اثر رطوبت کارایی آنها پایین می آید . در برخی عایق های آزاد مقدار مقاومت حرارتی متناسب با تراکم عایق است نه ضخامت آن . در این عایق ها ، مقدار مقاومت ممکن است بعد از مدتی تا ۲۰% کاهش یابد . از این رو باید بعد از نصب کننده عایق تضمین گرفت .

▪ از عایق های آزاد در سقف هایی که شیب زیادی دارند استفاده نکنید.

▪ در صورت استفاده از عایق های بازتابنده باید حتما پشت آنها یک لایه هوای ساکن به ضخامت ۲۰ میلی متر وجود داشته باشد.تمام سوراخها و پارگی ها و درزها باید با نوارچسب پوشیده شوند.

▪ اطراف کابل های برق و لوازم الکتریکی را هرگز عایق کاری نکنید ،ایمن بودن عایق کاری باید توسط یک فرد متخصص بررسی شود .

▪ در فاصله کمتر از ۹۰ میلی متر فنهای خروجی عایق نصب نکنید .

در فاصله کمتر از ۲۵ میلی متر حبابهای لامپ و سرپیچ آنها عایق کاری نکنید

نقش شیشه در معماری ساختمان

نقش شیشه در معماری امروز بسیار چشم گیر و غیر قابل انکار می باشد ، این متریال با وارد شدن در هنر صنعت گونه ی معماری ، تغییراتی شگرف را در این بادی هنری ایجاد کرد.

حضور این متریال در معماری دارای قدمت زیادی می باشد امروز استفاده از شیشه در ایجاد ساختمانها و همچنین دکوراسیون بسیار رایج می باشد.

استفاده از شیشه در معماری باعث شوکوفایی این هنر کهن و همچنین پویایی روز افزون این هنر (معماری) گشته است.

این مقاله به بررسی یکی از کاربرد های این متریال در معماری می پردازد.

 پیشینه ی تاریخی :

هر چند تاریخ کشف شیشه دقیقا مشخص نیست ولی تصور می رود که در دوره یونانی، فنیقی ها صنعت شیشه را در ساحل مدیترانه نزدیک شهرصیدا ایجاد کرده باشند.

شواهد و قرائن تاریخی نیز نشان می دهند که آنان نیز هنر شیشه گری را در دومین دوره اسارت قوم یهود دربابل از بابلیان آموخته اند، ولی آنچه مسلم است شیشه گری از قدیمی ترین حرفه های بشر است که مستلزم استفاده از آتش بوده است.

از بدو پیدایش شیشه، اشیای شیشه ای به خاطر جذابیت و زیبایی، طرفداران زیادی داشته است ومصریان باستان شیشه را به دلیل رنگهای جواهر گونه که از افزودن فلزات واسطه به ترکیب شیشه حاصل می شود درجواهر سازی به کار می بردند.

ظروف شیشه ای که امروزه یکی از بخشهای مهم صنعت را تشکیل می دهد در ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد تولید شده است و مردم سومر،‌بابل و آشور نیز بهترین نوع شیشه و صنعت شیشه گری را داشته اند جداول و فرمولهای ترکیب شیشه بابلیان و آشوریان (۶۲۵ سال قبل از میلاد) که در نزدیکی و مجاورت فارس ساکن بوده اند نشان می دهد که این شیشه ها شدیدا قلیایی بوده اند که به دلیل دوام شیمیایی پائین، عمدتا از بین رفته اند.

ظروف شیشه ای که امروزه یکی از بخشهای مهم صنعت را تشکیل می دهد در ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد تولید شده است و مردم سومر،‌بابل و آشور نیز بهترین نوع شیشه و صنعت شیشه گری را داشته اند جداول و فرمولهای ترکیب شیشه بابلیان و آشوریان (۶۲۵ سال قبل از میلاد) که در نزدیکی و مجاورت فارس ساکن بوده اند نشان می دهد که این شیشه ها شدیدا قلیایی بوده اند که به دلیل دوام شیمیایی پائین، عمدتا از بین رفته اند.

هنر شیشه گری به سبک دوره ساسانی در اوائل دوره اسلامی در سامرا و روی ادامه یافت ولی پس از حمله مغول راه افول را پیمود، به طوریکه شاردن سیاح فرانسوی که در بین سالهای ۱۶۶۴ تا ۱۶۸۱ به ایران سفر کرده است،‌هنر شیشه گری ایران را در کیفیت و سطح پائینی گزارش کرده است.

گونه شناسی:

در معماری نوین، تمیچه های شیشه ای ساختاری جالب و عامه پسند هستند. ممکن است تمچه ها روی یک سطح قرار گرفته و شیب ملایمی داشته باشند و منحنی تر از جایگاه را دنبال کنند یا دارای آرایش نیم طبقه بوده تا سطوح را تغییر دهند.

تیمچه های میان راهها و مسیرها فقط مخصوص پیاده روها هستند و باید به عنوان راههای نیمه عمومی در اطراف سایت شهر ساخته شوند. از تیمچه ها می توان استفاده های متعددی کرد (خرده فروشی، بخشهای مرکب و ...) بنابراین امکاناتی که ممکن است خارج از ساعات اداری، نظر مشتریان را به خود جلب کند، باید ایجاد شوند. تیمچه ها با ساختارهای شیشه ای توسط میله های فولادی و آلومینیومی یا تخته چند لا محافظت می شوند.

نمونه های کاربردی

گالریها و تیمچه ها از جمله عناصر طراحی هستند که مهندسین معمار آنها را دوباره بکار گرفتند. پشت بامهای شفاف آنها باعث گسترش جاده ها ، راهها و مبادین، شده و ساختمانها را به مغازه ها و فروشگاهها متصل می سازند. گالریها و تیمچه ها برای توسعه ی فضای پیاده رو، مقاومت در شرایط هر جوی و مکانی برای ملاقات ساخته می شدند.

سقفهای شفاف شیشه ای و سایه بانها

برای اینکه زندگی در نظر ساکنین شهرها و باز دیدکنندگان قابل قبول باشد، سایه بانهای بزرگ شیشه ای نقش مهمی را در معماری و نقشه کشی نوین ایفا می کنند. سایه بانهای شفاف نه تنها در برابر باد و هوا مقاوم هستند بلکه نمای شهرها را هم زینت می دهند.

بامهای شفاف کیفیت زندگی در شهرها را بهبود بخشیده اند و همچنین کیفیت اوقات فراغت را بالا برده اند برای مثال این بامها از ویترین مغازه ها در خیابانهای تجاری و در پیاده روها حفاظت می کنند.

بامهای شفاف برای استخرهای شنا با امکانات ورزشی و ایجاد پناهگاه در برابر هوای نامساعد موثر می باشند. علاوه بر این لازم است وسایل آتش نشانی در ساختمانها موجود بوده و شرایط جوی در خیابانها و دمای هوای مغازه ها، رستورانها و دفاتر به طور نامطلوب تحت تاثیر قرار نگیرد. در بامهای شفاف از این وسایل استفاده می شود:

▪ جامهای شیشه ای سیلیکاتی / هرمی شکل

▪ گنبدهای شیشه ای آکریلی

▪ طاقهایی از جنس آکریل یا پلی کربنات

▪ لایه های متقاطع حاوی الیاف مصهنوعی و موارد مشابه

▪ شیشه نسور

▪ شیشه منحنی (۳ تا ۸ mm به شعاع ۵۰ تا ۲۳۰ mm )

طراحی با نور: در هتل و زیرمجموعه‌های آن

ایجاد كاربری ۲۴ ساعته، چند گانگی فعالیت‌ها و پیچیدگی فضاهایی كه ممكن است همزمان چندین نقش را داشته باشند در طراحی هتل‌ها تمهیداتی را می‌طلبد كه یكی از مهم‌ترین آنها نورپردازی است. در تلاقی معماری و طراحی داخلی، نورپردازی جایگاه ویژه‌ای دارد كه گستره‌ی وسیعی از نیازها را پوشش می‌دهد. این نور است كه به میهمانان خوشامد می‌گوید و به آنها احساس آرامش می‌دهد، گاهی نمودار تصاویر است، گاهی مشخص كننده‌ی موقعیت‌ها، گاهی هم حریم‌ها را از هم تفكیك می‌كند و اختلاف كاربری‌ها را مشخص می‌كند. ضمن آنكه به میهمانان كمك می‌كند تا در فضایی ناشناخته سیر كنند و به كشف و شهود بپردازند. هر بخش از فضای یك مهمان خانه یا هتل، ویژگی منحصر به فردی دارد كه با توجه به آن می‌بایست نورپردازی خاصی صورت گیرد تا معرف آن مشخصه باشد. در ادامه به تعریف این بخش‌ها و چگونگی طراحی آنها با نور می‌پردازیم.

هال ورودی: تنظیم چشم‌انداز هتل

هال ورودی جایی است كه میهمان‌ها در آن جا ثبت هویت می‌شوند و در عین حال هتل هم برای آنها ثبت هویت می‌شود! تصوری كه شخص از بیرون ساختمان به دست آورده، در بدو گذر از درهای ورودی در این نقطه تقویت یا دگرگون می‌شود. این محل باید برای همه‌ی مهمانان بالقوه و بالفعل جذاب و پذیرا باشد. باید گرم، راحت، صمیمی و در برگیرنده باشد. چگونگی ادراك فضای داخلی وابستگی زیادی به مقطع زمانی دارد. نورپردازی مناسب در فضایی ثابت چنان تنظیم می‌شود كه این فضا برای مسافری كه صبح هنگام هتل را به مقصد فرودگاه ترك می‌كند و تازه واردی كه نیمه‌شب وارد می‌شود، به یك اندازه خوشایند باشد. صبح هنگام باید همه چیز پرانرژی و تازه به نظر آید؛ اما هنگام شب، پس از یك روز فعال، محیطی راحت و مطلوب است كه در عین حال خواب‌آور نباشد. برای این فضا مناسب است كه در زمینه‌ای از نور محیطی، نورهای متمركز نقطه‌ای طراحی شود كه در عین ایجاد یك بافت بصری در جهت‌یابی به میهمانان كمك كند. با كمك نورپردازی دید را به سمت اشیاء مورد نظر و بخش‌های طراحی شده هدایت می‌كنیم. چشم، ناخودآگاه به سمتی توجه می‌كند كه نورانی‌تر است و در آن ناحیه معطوف به لبه‌ها و كنج‌ها می‌شود پس بیشتر تاكید را می‌توان بر طراحی نورهای خطی و مشخص كننده لبه‌ها گذاشت. در زمینه‌ای از نورهای محیطی می‌توان قسمت پذیرش را با شدت نور متفاوت یا رنگ متفاوت چنان طراحی كرد كه در فضای هال ورودی بیشترین نظر را جلب كند.

پذیرش

قسمت پذیرش دو نقش كاربردی و دكوراتیو توامان دارد. نورپردازی در سطح كاربردی باید چند منظور را تامین كند. نورهای رو به پایین كه بالای میز كار قرار می‌گیرند به مشتری كمك می‌كنند كه فرم‌ها را مطالعه كند و بداند در حال امضاء و قبول چه مواردی است! در پشت میز كار همچنین نورپردازی برای كارهای نوشتاری و خواندنی كاركنان لازم است. مسلماً در این حالات مواد و مصالح به كار گرفته شده نباید چنان باشند كه نور را به چشم باز بتابانند یا در موارد استفاده از كامپیوتر بازتابی روی صفحه‌ی مانیتور ایجاد كنند. فضای این قسمت باید پذیرا و خوشایند باشد و در آن از نورهای گرم و صفحات نورانی در زمینه‌ی عمودی استفاده شود. نورهای سقفی به كمك نورهای میز و دیگر نورهای محیطی باید چنان تعدیل شوند كه چهره‌های مراجعان و كاركنان ملایم و زیباتر جلوه كند و مخوف و هراس‌انگیز به نظر نرسد. در بیشتر هتل‌ها میز پذیرش اولین عنصر مورد توجه است كه ممكن است با جهت رو به پایین یا بالا نورپردازی شود. در طراحی و عرضه‌ی مصالحی كه در طرح به كار می‌رود، فیبرهای نوری با نورافشانی رو به بالا در كف یا توام با كاتود سرد، بر حالت نمادین مجموعه تاثیر بسزایی می‌گذارد. یك نقطه نظر طراحانه این است كه برای قسمت پذیرش گوشه‌ای بیافرینیم چون صحنه‌ی نمایشی خاموش با پیشخوان نورانی و گل‌ها یا مجسمه‌هایی شاخص یا هر چیز ساده‌ی دیگری كه جلب نظر كند و توجه مراجعان را به طور نامحسوس به خود جلب كند.

راهروها: نور راهنمای گذر

راهروها از آن دسته فضاهای ارتباطی هستند كه اغلب توجه كمی به طراحی آنها می‌شود. هر قدر هم كه در طراحی معماری این قسمت‌ها سهل‌انگاری شده باشد یك طراح داخلی با نورپردازی مناسب می‌تواند این بخش‌های مرده را احیاء كند. در هر هتلی حتی اگر هدف نهایی فقط اجاره‌دادن اتاق‌ها باشد بالاخره لازم است كه مسیر رسیدن به این اتاق‌ها جذاب و جالب توجه باشند. از آنجا كه معمولاً راهروها در نقاطی از ساختمان قرار دارند كه از نور روز بی‌نصیب است، باید تمام مدت شبانه‌روز نورپردازی شوند؛ پس در اینجا هم جنبه‌های زیبایی‌شناسی و كاربردی مورد نظر است هم صرف انرژی. معمولاً وجود یك سیستم كنترل در راهروها ضروری است تا بدین ترتیب میزان نور مورد نیاز برحسب ساعات مختلف روز خود به خود تنظیم شود. بدیهی است كه هیچ كس نور خیره‌كننده و تند را در ساعت ۳ صبح یا یك نور بی‌رمق و فضای تاریك هم زمان با آغاز روز را نمی‌پذیرد. خلق دیدهای متنوع نیز بهانه‌ی خوبی است برای عوض كردن منابع نورپردازی در طول روز نورپردازی موضعی یا زمینه‌ای تابلوها و شماره‌ها و به كارگیری نورهای كفی فراافكن در امتداد جداره‌های راهروها می‌تواند متناوباً صحنه‌های نمایشی متنوعی ایجاد كند. به طور كلی نورهای خطی، ممتد و قابل تعقیب از جمله تمهیداتی هستند كه برای مسیرهای گذر مناسب به نظر می‌رسند. به منظور صرفه‌جویی در مصرف انرژی در نورپردازی‌هایی كه ممكن است در راهروها شبانه روز فعال باشد CFL یا لامپ‌های فلورسنت فشرده توصیه می‌شود. در بعضی از هتل‌ها فضای ارتباطی با كیفیتی رعب‌آور طراحی شده و به هدر می‌رود؛ به نحوی كه ساكنین هتل مایلند بی‌تامل سریعاً از آن عبور كنند. روش نورپردازی صرفاً سقفی، بیشتر به ایجاد سایه‌ها می‌پردازد تا نورپردازی، و چون سناریویی برای طراحی نور ندارد، بی‌هیچ مزیتی تشخیص چهره‌ها و اماكن را دچار اختلال و ابهام می‌كند. در كنار این نوع نورپردازی، بهتر است كه جداره‌های عمودی نیز نورانی شود تا حس تهدید شدن و ترس از فضای بسته را كاهش دهد. اگر راهرو طولانی باشد (كه در بیشتر موارد چنین است) لازم است كه این فاصله در نقاطی شكسته شود و این كار می‌تواند به كمك تعریف واحه‌هایی از نور حجمی صورت گیرد. در هرجایی كه لازم باشد می‌توان نور خطی را كه دنبال‌كننده‌ی مسیر است با نورپردازی یك شی تزیینی، درهای عبور، لوسترهای آویز یا دیواری قطع كرد و یك ایست بصری در ریتم ایجاد كرد.

رستوران و نوشگاه

هرچند به جهت صرفه‌جویی انرژی و نگهداری لازم به نظر می‌رسد كه در همه‌ی قسمت‌های یك هتل لامپ‌ها و منابع نوری مشابه به كار گرفته شود تا هزینه‌ها كاهش یابد و راندمان عملی بالا رود، اما ضرری كه یكنواختی و كسالت بار بودن فضاها در دفع مراجعان ایجاد می‌كند بسیار قابل توجه است. بررسی انواع هتل‌ها ثابت می‌كند كه فضای رستوران و قهوه‌خانه‌ها بهتر است كاملاً متفاوت و با نورپردازی ویژه طراحی شود و حتی ورودی مجزا و فضای روان‌شناختی متفاوتی برای آنها خلق شود. در بسیاری از كشورهای جنوب آسیا كه مكان‌های غذاخوری در كنار هتل تعریف می‌شوند و كمتر به رستورانی مجزا برمی‌خوریم، به صورت عرف رستوران با هویتی مستقل طراحی می‌شود و زیرمجموعه‌ای از امكانات اقامتگاه به حساب نمی‌آید. مهم‌ترین عامل در تجربه‌ی خوردن و آشامیدن، طبیعت اجتماعی آن است. موضوع اصلی نورپردازی این فضاها آن است كه مردم چگونه به نظر رسند و چه احساسی داشته باشند. چهره‌ها باید آرام و گرم به نظر رسند، پس باید نورپردازی تعدیل شده‌ای از سمت بالا و طرفین كه از پدید آمدن سایه‌های تیز و تیره جلوگیری می‌كند صورت گیرد. نور باید فضایی ملایم خلق كند و بدین منظور با در نظر گرفتن میزان نور روز در هر ساعت یك سیستم كنترل هوشمند نور كه فضاهای صبحانه، ناهار و شام را به درستی نورپردازی كند، ضروری می‌نماید. نورپردازی باید فضای بصری را برانگیزاند. با توجه به نوع غذایی كه در هر رستوران سرو می‌شود می‌توان نورپردازی را چنان تعریف كرد كه مدت زمانی كه مشتری می‌تواند در محل بماند، تعیین شود. مثلاً در رستوران‌های غذای سریع یا آماده ممكن است ضمن بهره‌گیری از مصالح سرد و فلزی- انعكاسی از نورهای تند و رنگی بهره گرفته شود كه ماندن مشتری را در زمان طولانی میسر نسازد چون در این گونه مكان‌ها غذا باید سریع آماده و خورده شود و جای تامل و نشستن طولانی نیست. اما در رستوران‌های مجلل كه قابلیت صرف غذا برای مدت طولانی در ضمن بحث و استراحت وجود دارد تمهیدات فراوانی می‌توان اندیشید كه ماندگاری مشتری را در فضا بیشتر كند. علاوه بر نورپردازی گرم محیطی با كمك لایه‌های مختلفی از نور، ممكن است اشیای خاصی از جمله مجسمه‌ها و دسته‌های گل را مورد تاكید قرار دارد، بخش‌های مختلفی از دیوار را نورانی كرد و قسمت‌های انتزاعی متفاوتی بر آن آفرید، نور را به صورت پوشیده در پشت میزها و مبلمان طراحی كرد و نورهایی در سطح پایین، نورپردازی لبه‌ها و زمینه‌ی اشیاء شیشه‌ای، میله‌های كاتد سرد و فیبرهای نوری به كار گرفت تا فضا را تا حد امكان مجسمه‌وار، جذاب و سه بعدی تعریف كرد. فضاهای پذیرایی بهترین مكان‌ها برای ارایه تكنیك‌های نمایشی مانند نورافكن‌های متغیر چند رنگ و رقص نور است. حتی در طرح‌های داخلی رسمی نیز پروژكتورهای نور رنگی یا آبشاری می‌توانند به عنوان عناصر پویای تزیینی به كار روند و سردی یك محیط بزرگ را به طرز موثری كاهش دهند.

اتاق‌ها

در حالی كه نحوه‌ی پرداختن به فرمول طراحی هتل‌های بین‌المللی هر روز در حال تغییر و بررسی است، فضایی كه چندان تغییر نكرده است و همچنان به صورت سنتی طراحی می‌شود، اتاق‌های آن است. شاید دلیل مهم این امر، محافظه كار بودن صاحبان این هتل‌ها باشد كه می‌ترسند مشتریانی كه برای استراحت و آرامش به این اقامتگاه‌ها مراجعه می‌كنند با فضایی غیره منتظره و غیر متعارف مواجه شوند. طرح رنگ‌های یكنواخت و تلاش برای ایجاد حس تعلیق با به كار بردن میزهای سنتی و لامپ‌های استاندارد از جمله عواملی است كه كماكان در اتاق‌های اقامتگاه‌های مختلف به چشم می‌خورد. ضمن آنكه بودجه، مانع دیگری برای تغییر طرح اتاق‌هاست. فرضاً افزودن یك لامپ سقفی در بخش ورودی اتاق به معنای ۳۰۰ چراغ اضافی در كل مجموعه است. به هر صورت چون اتاق پر اهمیت‌ترین فضا در طول اقامت اشخاص است باید در طراحی و نورپردازی مورد بازنگری كامل قرار گیرد. نورپردازی اتاق‌ها در واقع سخت‌ترین بخش طراحی نور است، چون معمولاً نور سه یا چهار وظیفه‌ی همزمان بر عهده دارد و هر منبع نوری حیطه‌ی درخششی دارد كه نباید با دیگر محدوده‌ها تداخل كند. به تدریج نظر هتل‌داران به این امر مهم جلب شده است كه كمبودهای نورپردازی اتاق‌ها و در نظر نگرفتن چگونگی آن در روند طراحی می‌تواند مشكل‌ساز باشد. اخیراً نورهای شبانه‌ای طراحی شده‌اند كه با تامین حداقل نور مورد نیاز، رفت و آمد شبانه بدون ایجاد مزاحمت را برای هم اتاقی‌ها آسان كرده است. نورهای مطالعه طوری طراحی شده‌اند كه با داشتن محدوده‌ی كاملاً قابل كنترل برای خواندن كتاب یا كار با كامپیوتر دستی بدون سلب آسایش دیگران مورد استفاده قرار می گیرند.

فیبرهای نوری كه منبع نوری قابل لمس و كنترل راحتی فراهم می‌آورند و در مصرف انرژی صرفه‌جویی می‌كنند با نور كاملاً متمركزی كه به وجود می‌آورند جایگزین لامپ‌های كم ولتاژ هالوژن شده‌اند كه دارای نقطه‌ی انتشار بسیار داغی هستند و هرچند كه گران‌ترند ولی در طول زمان مقرون به صرفه هستند. در كنار این موارد كاربردی، با طراحی بصری و نورپردازی مواجه می‌شویم كه مثلاً در هتل سن مارتین لین توسط فیلیپ استارك صورت گرفته است. هر چند كه ممكن است ساده به نظر رسد، ولی حتی این حركت ساده هم برای بسیاری از هتل‌داران خارج از عرف و بسیار پیشرو تلقی می‌شود: در اتاق‌های اقامت به كمك سیستم نورپردازی تعاملی این امكان به مهمان داده می‌شود كه با تغییر رنگ نورپردازی، فضای اتاق را به كلی دگرگون كند. چنین كنترل‌هایی تاثیر بسیار مثبتی بر اشخاص گذاشته و باعث جلب توجه آنها می‌شود. با استفاده از این سیستم میهمان‌ها می‌توانند بر حسب روحیه و نیاز شخصی، نور رنگی خاصی را در فضا داشته باشند كه كلیدهای معمولی چنین امكانی را نمی‌دهند. این نور رنگی در واقع طراح اصلی داخل فضای اتاق در شب است كه با هر فركانسی منظری نوین می‌آفریند.

یكی از نكات كلیدی كه حتی در یك اتاق سنتی هم به نظر می‌رسد این است كه كلیدها در كجا قرار گیرند. اغلب زمانی طول می‌كشد تا بدانید كلیدها كجا قرار دارند و هركدام چه بخشی از اتاق را روشن می‌كنند و اكثراً هم قرارگیری این كلیدها منطق مشخصی را دنبال نمی‌كند. خیلی جاها ناچار می‌شوید در حالی كه چراغ رومیزی بسیار داغ است دست خود را داخل كلاهك آن كنید و در اطراف به دنبال كلید آن بگردید! اینها همه روش‌های اشتباهی است كه باید بازنگری شوند. هدف در اینجا آسایش و تامین نیازهای مردم است كه هرچند همه‌ی هتل‌های زنجیره‌ای وعده‌ی آن را می‌دهند، اما هنوز به طور كامل برآورده نشده است.

حمام: آب‌تنی در نور

تا مدت‌ها طراحان به نورپردازی این بخش اصلاً فكر نمی‌كردند؛ اما اكنون می‌دانیم كه می‌توان این بخش را چنان طراحی كرد كه جالب‌ترین نقطه برای مسافران باشد. منابع نوری كم ولتاژ بهترین انتخاب برای این فضا هستند؛ چون باعث می‌شوند فضای یك حمام جذاب‌تر به نظر رسد، برق خاصی به آن می‌دهد كه یك طراحی قدیمی هرگز به آن نمی‌داد. بدون تردید در این فضا آیینه نقطه‌ی اصلی تمركز است. برای تولید یك نتیجه‌ی مطلوب بدون ایجاد سایه‌های تند در پس اشیاء، بهترین راه این است كه آئینه از پهلو نوردهی شود تا نور ملایمی چهره را روشن كند. نور باید حتماً گرم باشد. توام با این نور نورهای فروافكنی نیز با دقت تعبیه می‌شود كه نباید درست بالای سر باشند تا سایه‌های نامطلوب بر چهره بیافرینند یا طوری قرار گیرند كه انعكاس آنها از آیینه به صورت برگردد. خوب است بالای دوش هم چراغ سقفی داشته باشیم كه بدون آن دوش یك سوراخ سیاه به نظر می‌رسد. كلیدهای روشنایی در حمام نیز باید قابل كنترل شدت باشند. در هتل سن مارتین لین در لندن به این مساله نیز فكر شده است؛ به طوری كه یك كلید كنترل شدت ساده دو آویز سقفی را روی دستشویی كنترل می‌كند. اولی زمانی به كار می‌رود كه شخص رو به روی آینه در حال آرایش یا اصلاح است و یك نور شدید نیاز دارد و دیگری یك نور محیطی برای روشن نگه داشتن فضای حمام است.

سالن‌های جشن و اتاق‌های چند منظوره: نورهای رویایی

سخنرانی‌ها و كنفرانس‌های اداری، وقایع اجتماعی، جشن‌های محلی و نمایش‌های لباس، همگی وقایعی هستند كه در نظر گرفتن تمهیدات لازم برای آنها در هتل ارزش افزوده و درآمد سرشاری را برای صاحبان آن هتل فراهم می‌كند. رشد چشمگیر این گونه روابط اقتصادی در كنار پیشرفت تكنولوژی باعث شده كه فضاهای انعطاف‌پذیر و جذاب به خصوص در بخش طراحی نور خلق شود. پیش از این، برای سالیان سال آویختن چند لوستر و چراغ‌های دیواری قابل تنظیم برای سالن‌ها كافی به نظر می‌رسید. بعد از آن پروژكتورها برای نورپردازی صحنه به میان آمدند و… پیچیده‌ترین قسمت سالن‌های چند منظوره بخش جشن‌ها است كه علاوه بر قابلیت انعطاف‌پذیری از المان‌های تزیینی خاصی نیز بهره می‌برد و طیف وسیعی از انواع نورپردازی را می‌طلبد. انواع فروافكن‌ها، نورهای حجمی، دیواری، نورهای كاربردی، چلچراغ‌ها و فراافكن‌ها، نورهای صحنه نمایش، فیبرهای نوری و… در این دسته‌بندی می‌گنجند. طبعاً سقف شلوغ‌ترین قسمت است؛ چرا كه علاوه بر نورهای مستقیم، تاسیسات هم در آن قرار می‌گیرد. نور كاتد سرد برای نورهای حجمی كه اكثراً به صورت دو یا سه رنگ قابل تعویض در كنار هم به كار می‌روند، مناسب است. انتخاب چلچراغ‌ها باید كاملاً به دقت و متناسب با ابعاد و نور لازم فضا صورت گیرد. این گونه چلچراغ‌ها امروزه اكثراً با نورهای متحرك، لیزری و دیجیتال تعویض شده‌اند. میزها و رومیزی‌ها می‌توانند با نقاط نور ولتاژ پایین شاخص شوند.

این نورهای چندگانه نیز طوری طراحی می‌شوند كه برای مراسم مختلف قابل تغییر رنگ و شدت باشند. سقف‌های كاذب منحنی، برش‌ها و قالب‌های توررفته و برجسته در سقف و استفاده از آینه‌ها كمك می‌كنند كه نورهای متمركز و خطی به طور مخفی به كار برده شوند. به كمك نورپردازی می‌توان یك فضای بزرگ را به جزیره‌های نورانی مجزا تقسیم كرد؛ به طوری كه یك فضای نورانی بخش تجمع را تشكیل می‌دهد و جداكننده‌ها به جای پارتیشن و دیوار، فضاهای منفی و تاریك است. در هر قسمت باید لامپ‌های راهنما وجود داشته باشد تا بتوان تازه واردان را با روشن و خاموش كردن آنها به آن ناحیه راهنمایی كرد. این فضا باید مكانی خیال‌انگیز باشد كه مراجعان را جلب كند و چنان خاطره‌سازی كند كه شوق دیگران را برای استفاده از آن افزون كند.

انواع اشیاء موجود در این فضا می‌تواند با نورپردازی از محیط حذف یا بر آن افزود شوند، هنگامی كه یك فضای آرام ویژه‌ی غذاخوری لازم است، فضا با یك نور ملایم محیطی گرم و اشیاء كاملاً نورپردازی شده به فضایی جامع و پر جزییات تبدیل می‌شود و همان فضا با نورهای متغیر نقطه‌ای و پر تحرك و رنگی، محیطی پر جنب و جوش فراهم می‌كند كه در‌ آن اشیاء و مجسمه‌های تزیینی در تاریكی گم می‌شوند. در قسمت صحنه و سكوی نمایش علاوه بر نورپردازی جداره‌ها و محیط. توجه به نورپردازی كف یا قراردادن حسگرهایی كه با راه رفتن بر روی كف باعث روشن و خاموش شدن لامپ‌ها می‌شوند، لازم است. همچنین خوب است در این بخش تمهیدی برای نورهای آویخته از سقف یا نهفته در آن كه می‌توانند به طور خودكار بلند و كوتاه شوند، اندیشید. فیلترهای مختلف و نورهای لیزری نیز از دیگر ابزاری هستند كه جدیداً در نورپردازی فضاهای نمایشی مطرح شده‌اند.

اتاق‌های ملاقات: ایستگاه‌هایی تجاری

در تمام هتل‌های كوچك و بزرگ چنین مكان‌هایی می‌توانند نقش كلیدی در كسب درآمد برای هتل داشته باشند. این اتاق‌ها نیز اكثراً به منظور تمركز و استفاده از پروژكتور در جاهای تاریك هتل واقع می‌شوند و نورپردازی نقش مهمی در بالا بردن راندمان جلسات ایفا می‌كند. آنچه در این مكان‌ها در درجه‌ی اول اهمیت قرار دارد، آسایش و موارد كاربردی فضا برای كسانی است كه چه بسا تا ۸ یا ۱۰ ساعت در یك جا بنشینند. در اینجا نور محیطی فراگیر و گرم با نورهای متمركز و قابل كنترل دستی برای هر شخص و نورهای قابل تنظیم برای دیدن صفحه‌های نورانی مانند فیلم یا پروژكتور یا صفحات غیر نورانی مانند نوشتار و عكس‌های چاپ شده لازم است.