مقدمه:
عمومی ترین روش برای آماده سازی مواداولیه سرامیک اختلاط ترمخلوط تردر بالمیل ویادریک همزن همچون همزن پادویی می باشد.دراین روش درمرحله اول آسیاب همزمان توأم بامواداولیه انجام می شود.اگرمواداولیه بصورت طبیعی تهیه شوند عملیات آماده سازی مواداولیه باهدف شکستن قطعات بزرگ وکلوخه مانندواختلاط متناسب آنهاشروع می شودپس ازآنکه مواداولیه ازسنگ شکن عبورکردباآب مخلوط شده تاراندمان آسیاب کردن بالابرود.
پس ازآسیاب وتهیه دوغلب هموژن آن راازمیان یک الک ویک جداکننده مغناطیسی عبورمی دهند.وظیفه این جداکننده حذف آهن وموادزائدی است که درحین حمل ونقل وآسیاب کردن موادبه داخل مخلوط راه یافته اند.
به علت اینکه مخلوط برای آسیاب کردن جهت حصول راندمان بالاباآب مخلوط شده است درصورتی که مخلوط بایدبه صورت خشک شکل داده شوند.
درگذشته وبطورسنتی موادپلاستیک باروش زیرآماده سازی می شدند.
قسمتی ازآب دوغاب توسط فیلترپرس ودرمرحله بعدباورزدادن دوغاب توسط چرخ حلزونی ازمخلوط زدوده می شد.
درمحفظه های خلاء:هواازداخل مخلوط خارج می گشت.
برای پرس کردن بایدتوسط خشک کردن قسمتی ازآب مخلوط گرفته شودوموادبه صورت دانه هاباقطر1میلی متردرآیندتابوسیله قالب پرس فشرده شوند.
گرانوله کردن باخردکردن وشکستن حجم خشک شده والک کردن آنهامیسر می شوددرصورتی که بتوان کلیه عملیات فوق الذکرراکه بعضاپرزحمت می باشد مانند «عمل فیلترپرس»بایک روش جایگزین نموددرزمان وتعدادعملیات آماده سازی مواد صرفه جویی قابل ملاحظه ای ایجادمی گردد.
عملیات فوق اخیراتوسط سیستم اسپری درایران جایگزین شده است.
بیان
مسئله:
افزایش بهره وری درفعالیت های روزمره موضوعی است که مدتی است نظر کارشناسان رابه خودجلب نموده است.ازمیان راههاوروش های مختلف افزایش بهره وری وکاهش هزینه هابیشترین توجه رابه خودمعطوف داشته است چراکه درکاهش هزینه هاعلاوه برآن مبالغی هزینه نمی شود.بلکه درمنابع نیزصرفه جویی می گردد و این موضوع سودمضاعف رابه دنبال خواهدداشت.یکی ازعوامل کاهش هزینه هاکاهش عیوب وضایعات تولیداست.
درتحلیل عوامل ایجادعیوب وضایعات درمراحل مختلف تولیدتعدادی ازعیوب ازمواداولیه ناشی می شوندبه این مفهوم که به علت درنظرنگرفتن وعدم مراعات نکاتی چنداز جمله نکات زیرعیوبی درمحصولات نیمه تمام ومحصولات نهایی ایجادمیشودکه منشاء آن مواداولیه ونحوه به کارگیری آن هاست:
الف) عدم شناخت صحیح وآگاهی کامل ازخواص مواداولیه
ب) به کارگیری مواداولیه درجایگاه غیرواقعی وغیرضحیح آن ها
ج) آماده سازی وفرآوری نادرست مواداولیه
بدیهی است موارد"ب"و"ج"ازمورد"الف"نیزمی تواندناشی شود.به عبارت دیگربرای جلوگیری ازایجادبعضی ازعیوب بایستی خواص مواداولیه معرفی وتاثیرآن هادرتحریک از مراحل رابه خوبی شناخت ومواردمصرف آن هارادانست وبه چگونگی آماده سازی آنها برای اتخاذنتایج مطلوب وقوف کامل داشت.
درصنعت سرامیک علی الخصوص سرامیک های ساختمانی به علت مصرف زیادمواد اولیه،انتخاب مواداولیه ارزان قیمت ودردسترس درراس وتیرگی های مواداولیه چنین صنایعی می باشندولی این دوویژگی نبایددارای چنان ارزش واعتباری باشدکه خواص فنی دیگرراتحت الشعاع قراردهد،به نحوی که به علت نادیده گرفتن خواص فنی مواد اولیه،عیوب وضایعات درمحصول ایجادشودکه هزینه های انجام شده به علت ایجاداین عیوب،ارزان قیمت بودن این گونه مواداولیه رازیرعلامت سئوال برده،شک وتردیددر استفاده ازآن هابوجودآورد.
درصنعت سرامیک علی الخصوص سرامیک های ساختمانی به علت مصرف زیادمواد اولیه،انتخاب مواداولیه ارزان قیمت ودردسترس درراس وتیرگی های مواداولیه چنین صنایعی می باشندولی این دوویژگی نبایددارای چنان ارزش واعتباری باشدکه خواص فنی دیگرراتحت الشعاع قراردهد،به نحوی که به علت نادیده گرفتن خواص فنی مواد اولیه،عیوب وضایعات درمحصول ایجادشودکه هزینه های انجام شده به علت ایجاداین عیوب،ارزان قیمت بودن این گونه مواداولیه رازیرعلامت سئوال برده،شک وتردیددر استفاده ازآن هابوجودآورد.
شایدبحث وبررسی پیرامون صنعت مواداولیه سرامیک های ساختمانی،از مباحث قدیمی وغیربدیع به نظربرسدولی بنابه علل گفته شده که هزینه هابایدکاهش یافته واین کاهش تامقداری به علت کاهش میزان عیوب وضایعات درمحصول،بحث های دقیق علمی وفنی درموردمواداولیه رامطرح می سازد.طرح این گونه مسائل بایستی از جدیدنظردرموردمواداولیه مصرفی کارخانجات شروع شود.
دربحث بررسی مواداولیه صنعت کاشی،رس ونقش آن هارادرمراحل مختلف تولید، مطالعه وبررسی مینمائیم.درانتهای این بحث،وظیفه خطیرمتخصصین کارخانجات کاشی درانتخاب مناسب رس های موردنظرگوشزدمی شود.همچنین توصیه می شود که درموردفرمولاسیون مواداولیه چه پارامترهاومسائلی رابایددرنظرگرفت تابتوان به راندمان حداکثروبهره وری مناسب دست یافت.
هدف:
هدف ازانجام این تحقیق معرفی یکی ازصنایع مهم کشوربه نام صنعت کاشی می باشد.ایرانیان از دیربازهمواره دراین عرصه پیش تازبوده اند.درواقع صنعت کاشی را می توان وسیله ای برای انتشارفرهنگ هاورسوم هادرمیان مردم دانست.
علاوه براین هدف ازانجام این تحقیق،آشنایی باطریقه تولیدکاشی وکارخانه های سازنده آن وقطعات آن هامیباشد.دراین تحقیق به طورکامل باکارخانه کاشی حافظ شیراز آشنامی شویم.
اهمیت وضرورت:
کاشی نقش بسیارمهمی درساختمان های مادارد.کاشی به زیبایی ساختمان کمک می کند،البته کاشی جنس های زیادی داردکه نوع مرغوب آن حتی می توانددرمقاوم سازی ساختمان ها به ماکمک کند.کاشی وسرامیک بیشتردرآشپزخانه ودستشویی استفاده می شودکه علاوه براینکه زیبایی خاصی به ساختمان می دهد،مانع نفوذ رطوبت به دیواره هاواستخوان بندی ساختمان می شود.
کاشی وصنعت آن همچنین نقش مهمی دراقتصادکشورایفامی کنند.
سئوالات تحقیقی:
1)صنعت کاشی تاچه اندازه توانسته رضایت مصرف کنندگان راجلب کند؟
2)صنعت کاشی تاچه اندازه توانسته به مسئله بیکاری کمک کند(اشتغال زایی کند)؟
3)آیااین صنعت توانسته فرهنگ ورسوم ایران را به جهان معرفی کند؟
4)کاشی ایران درجهان تاچه اندازه مورداستقبال است؟
5)برای تولیدکاشی ازچه موادوامکاناتی استفاده می شود؟
تعریف عملیاتی متغیرها:
کارخانه: محلی است که درآن افرادی مشغول به کارهستندووسیله ای(چیزی) تولیدمی کنند.
کاشی: وسیله ای است که درساختمان به کارمی رودونقش مهمی درزیبایی و مقامت آن دارد.
شیراز: مرکزاستان فارس
تحقیق توصیفی:
باتوجه به نوع محصول تولیدی درصنعت کاشی وخواص اختصاصی این محصول وتفاوت آن بادیگرمحصولات سرامیکی،مواداولیه صنعت کاشی نیزبامواددیگرشاخه های صنعت سرامیک ازویژگی های خاصی برخورداراست که عمده آن ها عبارتنداز:
الف)مصرف بالای مواداولیه:
درصورتی که هرمترمربع کاشی تولیدشده(خواه دیوار،خواه کف)بین12تا 18کیلوگرم وزن داشته باشد،برای تولیدهریک میلیون مربع کاشی دریک سال بااحتساب5/28% افت وزنی(حین تولیدوافت حرارتی به هنگام پخت)دربهترین شرایط به مواداولیه ای با حجم زیرنیازدارند.
1000000*kg12:حداقل وزن مواداولیه موردنیازدریک سال
year /ton15420 =kg285/1*15420000=
1000000*kg18:حداکثروزن مواداولیه موردنیازدریک سال
year /ton15420 =kg285/1*23130000=
تامین این حجم بالای مواداولیه مسائل زیررابه دنبال دارد:
الف-1: دردسترس بودن ونزدیک بودن محل تامین.درصورتی که محل تامین مواداولیه دسترس نبوده ویانزدیک نباشد،هزینه سنگین حمل مواداولیه،فصلی بودن ودائمی نبودن تامین آن ها(برخوردبافصل سرماوبارندگی درمناطق سردسیرکه مواداولیه ازآن ها تامین می شود)مشکلاتی هستندکه بایددرصدی ازتوجه رابه آن ها معطوف نمود.
الف-2: هزینه زیادبرای تامین مواداولیه.بدیهی است این مقدارمواداولیه نیازبه نقدینگی زیادی جهت تامین دارد،لذاهمیشه ارزان بودن ازفاکتورهای اساسی درتامین مواداولیه می باشد.
ب: عدم یکنواختی وهمگونی مواداولیه:
به علت آنکه مواداولیه صنعت کاشی به طورمستقیم ازمعدن وپس ازاستخراج وذخیره استخراج شده ازمعدن به محل کارخانه حمل می شودوهیچگونه عملیات فرآوری یا هوژون سازی درموردآن ها انجام نمی شود.عدم یکنواختی درخواص آن هابه وضوح مشاهده می گردد.این عدم یکنواختی باعث ایجاد تغییرات درخواص مخلوط بدنه شده که نه تنها ضایعات وعیوبی راموجب می گردد،بلکه باعث ایجاد تغییرات درمحصول تولید شده خواهدشد.
لذاروش هایی برای یکنواخت سازی مواداولیه حمل شده به کارخانه قبل ازاستفاده پیشنهادشده است که بااعمال آن هاتاحدقابل ملاحظه ای ازعدم یکنواختی این گونه موادکاسته می شود.بنابراین آموزش رانندگان وحمل کنندگان ومسئولان انبارمواداولیه دراین زمینه امری حیاتی وجدی ولازم می باشدکه نبایستی ازآن غفلت نمود.
ج:نیازبه فضاومحلی بزرگ برای ذخیره سازی مواداولیه:
عدم اطمینان از تامین بموقع مواداولیه نیازمندآن است که این گونه موادبرای مصرف حداقل 3ماه وبرای مناطق سردسیروصعب العبورتا 6ماه ذخیره سازی شوند.
دراین صورت به فضاومحوطه بزرگی برای ذخیره سازی مواداولیه نیازمی باشدکه خود این موضوع به نوبه خودبه سرمایه گذاری جهت تهیه این فضاونقدینگی بالابرای تامین مواداولیه نیازخواهدبود.
موانع ومحدودیت ها:
دوری راه شیراز نسبت به شهرستان
سختی ورود به کارخانه
سخت گیری حراست کارخانه
تاریخچه:
قدمت کاشی سازی به هزاره دوم پیش ازمیلادمی رسد.پیش ازاین در اسلام هنرکاشی کاری بیشتربه صورت تک رنگ واحتمالارنگ های ساده بوده است،ولی پس ازاسلام این طرح ها به صورت نقش های مهندسی از معماران مسلمان ایرانی که به صورت گل بوته هایی درزمینه طراحی می شد،بوده است.
کارخانه کاشی حافظ در25کیلومتری جاده شیراز – مرودشت درزمینی به مساحت150هزارمترمربع واقع شده است.موافقت اصولی شرکت بانام کاشی سعدی جنوب ازسال1352برای تولید5/1میلیون مترمربع درسال از وزارت صنایع گرفته شدوعملیات ساختمانی وکارهای مقدماتی آن ازهمان سال شروع شدوعملیات نصب ماشین آلات درسال1355به پایان رسید.
کارخانه ازشهریورماه سال1356بانام جدیدکاشی حافظ شروع به فعالیت کردوماشین آلات آن توسط شرکت ایتالیاییSacmi راه اندازی شد.
تولیدشرکت تاسال1362به حدظرفیت اسمی نرسیدوازمهرماه همان سال کوره لعاب شماره1شروع به کارکردودوسال بعدبه حدظرفیت اسمی رسید. فازجدیدشرکت ازابتدای سال54کارهای ساختمانیش آغازودرسال56نصب کوره وپرس هابه پایان رسیدودرسال64باموافقت اصولی مدیران تصمیم به تولید5/4میلیون مترمربع کاشی درسال گرفته شد.
درمهرماه69فازاول توسعه برای5/1میلیون مترمربع درسال راه اندازی شد.
طرح دوم توسعه تاپایان بهمن ماه 1370آماده بهره برداری گردید.
درسال1379قسمتی ازکارخانه به بخش خصوصی واگذارشدوهم اکنون به صورت نیمه خصوصی مشغول به فعالیت می باشد.
درشهریورماه80تعدادی دستگاه جدیدوکوره های پخت سریع نیزبه ماشین آلات کارخانه اضافه گردید.
درس كارآفريني و پروژه
استاد محترم :
گردآورنده:
ميلاد هادي پور
پاييز 86