بافندگی حلقوی پودی و تاری
مقدمه
بافندگی حلقوی روشی از تهیهی پارچه است. که در این روش، با خمیده کردن طولی از نخ به شکل حلقه، و عبور حلقهها از داخل یکدیگر با شیوههای مختلف، پارچه تولید میشود. هنر بافتنی دستی و اتصال و درگیری نخها با یکدیگر از هنرهای بسیار قدیمی است که به قرنها قبل از میلاد مسیح باز میگردد. آثار به دست آمده در مصر که متعلق به قرن پنجم قبل از میلاد میباشد، پیشرفته بودن این هنر دستی را، در آن زمان، نشان میدهد.
اولین دستگاه بافندگی حلقوی پودی را در سال 1589، شخصی به نام ویلیاملی[1] در انگلستان اختراع کرد. سرعت این دستگاه ده برابر بیشتر از سرعت تولید بافت با روش بافتنی دستی بود. اختراع این دستگاه باعث پیشرفت و تکامل بافندگی حلقوی شد. ساخت اولین دستگاه بافندگی حلقوی تاری نیز در سال 1775 انجام گرفت.
صنعت بافندگی حلقوی به دو قسمت مجزای بافندگی حلقوی تاری و بافندگی حلقوی پودی تقسیم شده است. سازندگان ماشینآلات نیز هر یک، فناوری خاص خود را دارند و غالباً خصوصیات بافتها و موارد مصرف تولیدات آنها نیز با هم متفاوت است.
در بخش بافندگی حلقوی پودی، در این کتاب، سعی شده است هنرجویان عزیز با اصول اولیهی بافندگی حلقوی پودی آشنا شوند. لذا در مورد هر یک، توضیحات مختصری به شرح زیر داده شده است.
در فصل اول: تعاریف بافندگی حلقوی پودی و تاری، تفاوت و مصارف هر یک، تعاریف اصطلاحات متداول، انواع سوزن، انواع حلقه و چگونگی تشکیل هر یک توسط سوزن زبانهدار در ماشینهای حلقوی ارائه شده است.
و فصل دوم به معرفی انواع ماشینهای بافندگی حلقوی پودی و توضیح مختصری راجع به هر یک، عوامل اصلی بافت، عملیات بافندگی، بافتهای پایه و محاسبهی تولید و وزن اختصاص یافته است.
بافندگی حلقوی پودی
در بافندگی حلقوی پودی حلقهها در جهت افقی (یک رج) تشکیل میشوند به طوری که اتصال یک حلقه به حلقهی بعدی در یک سطر افقی انجام میشود (شکل 9-1). همچنین امکان تولید پارچه با استفاده از یک بسته نخ وجود دارد، اگرچه روی پارهای از ماشینها امروزه تا 192 بسته نخ، برای تولید پارچه، به کار میرود. صنعت بافندگی حلقوی پودی در ایران به نامهای «کشبافی» و «تریکوبافی» مصطلح است.
بافندگی حلقوی تاری
به روشی از تولید پارچه که اتصال یک حلقه به حلقهی بعدی در دو رج متفاوت و در جهت طولی انجام میشود، بافندگی حلقوی تاری میگویند.
مقایسهی بافندگی حلقوی پودی و تاری و مصارف هر یک
در بافندگی حلقوی پودی امکان تولید پارچه حتی با یک بسته نخ وجود دارد، بنابراین روش سادهتری برای تبدیل نخ به پارچه است.
1- در بافندگی حلقوی تاری، برای هر سوزن حداقل یک نخ در هر رج وجود دارد. بنابراین به دلیل وجود تعداد سوزن بسیار روی ماشینها، به چله پیچی نخها بر روی قرقرهها نیاز است که این باعث افزایش عملیات مقدماتی برای تولید پارچه، در مقایسه با بافندگی حلقوی پودی، میشود.
2- در بافندگی حلقوی، پودی، امکان تولید بافتهای متنوعتر و استفاده از انواع نخها، نسبت به حلقوی تاری، بیشتر است.
3- سرعت تولید بافت در بافندگی حلقوی تاری در مقایسه با حلقوی پودی و بافندگی تار و پودی بیشتر است. اگرچه در حال حاضر عملیات بافت و سرعت تولید در بسیاری از ماشینهای جدید حلقوی پودی به گونهای است که اختلاف بسیار کمی بین بافندگی حلقوی پودی و تاری وجود دارد.
4- سرعت تغییر نقشه در حلقوی پودی بیشتر و هزینههای تولید در این شیوه بسیار پایینتر است.
5- در شرایط معمول بافندگی، پارچههای تولیدی حلقوی تاری، ثبات ابعادی بیشتری نسبت به حلقوی پودی دارند، زیرا در صورت پاره شدن نخ یک حلقه و تحت کشش قرار گرفتن ساختمان بافت حلقوی پودی، یک خط معیوب در رفتگی عمودی در پارچه ایجاد میگردد، در حالی که ساختمان بافت حلقوی تاری به گونهای است که دررفتگی طولی به راحتی به وجود نمیآید.
6- بافتهای حلقوی پودی غالباً دارای قابلیت کشش بیشتری نسبت به بافت حلقوی تاری میباشند.
7- منسوجات حلقوی پودی معمولاً به مصرف تهیهی لباس زیر، بلوز، ژاکت، کت و دامن، کت و شلوار، لباسهای ورزشی و دریا، گرمکن، جوراب، دستکش، شال گردن، کلاه، پتو، رومبلی، پرده، منسوجات صنعتی، پزشکی، خانگی و تزئینات میرسند.
اما تولیدات حلقوی تاری دارای مصارفی چون تهیهی لباس رو، لباس زیر، لباس ورزشی، تورپردهای، تور ورزشی، تور ماهیگیری، رومیزی، ملحفه، رومبلی، و روکش صندلی اتومبیل، پتو، پارچههای صنعتی، پزشکی، تزئینی و مصارف خاص میباشند.
سوزن و انواع آن
سوزن که قطعهای فلزی و قلابدار است یکی از مهمترین عناصر اصلی بافت در ماشینهای بافندگی حلقوی به شمار میرود. سوزنها به مرور زمان تکامل یافته و انواع مختلف آن، به شرح زیر، ساخته شده است.
- سوزن فنری (کتن)
- سوزن زبانهدار (ماهکدار) یک سر و دوسر
- سوزن مرکب
- سوزن نواربافی
1- سوزن فنری
اولین سوزنی که اختراع شد، سوزن فنری بود که امروزه ارزانترین و سادهترین نوع سوزن به شمار میرود و با ظرافتهای متفاوت ساخته میشود. شکل (9-3 نشاندهندهی سوزن فنری با قسمتهای مختلف است. این قسمتها عبارتند از: سر (2)، قلاب فنری (3) که در هنگام عملیات بافندگی توسط قطعهی فشاردهنده، باز و بسته میشود، فرورفتگی بر روی ساق سوزن (4) که نوک قلاب فنری، در هنگام بسته شدن سر سوزن، در آن قرار میگیرد. ساق (میله) سوزن (1) که برای قرار گرفتن حلقه و نخ بر روی آن میباشد و پایه (5) که برای استقرار یافتن سوزن در محل تعبیه شده بر روی ماشین است.
- سوزن زبانهدار
سوزن زبانهدار را در سال 1806 پیر ژاندیو اختراع کرد اما حدوداً چهل سال بعد، یعنی در سال 1847 توسط ماتیو تاونزند در عمل مورد استفاده قرار گرفت. مزیت سوزن زبانهدار سادهتر شدن تشکیل حلقه و انتخاب سوزنها به طور مجزا برای تولید پارچههای مختلف است. امروزه بسیاری از ماشینهای حلقوی پودی و تاری مجهز به سوزن زبانهدار میباشند. سوزن زبانهدار (شکل 4-1) دارای قسمتهای اصلی زیر است:
1- قلاب، که عمل کشیدن نخ و نگه داشتن حلقهی جدید را به عهده دارد.
2- میخ پرچ، که باعث نگه داشتن زبانه بر روی ساقهی سوزن میشود.
3- زبانهی سوزن، که دارای حرکت نوسانی است و از آن برای بستن یا باز نگه داشتن قلاب سوزن، در هنگام تشکیل حلقه، استفاده میشود.
4- قاشقک زبانه، که در انتهای زبانه قرار دارد. با بسته شدن زبانه، قلاب سوزن توسط آن کاملاً مسدود میشود. این موقعیت در شکل (9-4) به صورت خطچین مشخص شده است.
5- ساق یا میلهی سوزن، که حلقه و یا نخ، هنگام لغزیدن از روی زبانه بر روی آن قرار میگیرد.
5- ساق يا ميلهي سوزن، كه حلقه و يا نخ، هنگام لغزيدن از روي زبانه بر روي آن قرار ميگيرد.
شكل (9-4) – سوزن يك سر زبانهدار شكل (9-5)- سوزن دو سر زبانهدار
6- پايهي سوزن، كه حركت سوزن به منظور تشكيل حلقه به سمت بالا و پايين و يا جلو و عقب توسط مسير بادامكها و به وسيلهي آن (پايهي سوزن) انجام ميشود.
7- دنبالهي سوزن، بعضي از سوزنها داراي دنبالهاي هستند كه كار آن بهتر نگه داشتن سوزن درون شيار صفحه است.
نوعي از سوزن زبانهدار كه به نام سوزن دوسر زبانهدار ميباشد (شكل 9-5) بدون پايه بوده و دو قلاب و زبانه در دو سر خود دارد. اين نوع سوزن ميتواند توسط هر يك از قلابها تشكيل حلقه بدهد و بر روي ماشينهاي دوبله سيلندر تختباف، گردباف و جوراببافي مورد استفاده قرار گيرد.
3- سوزن مركب
سوزن مركب را در سال 1856 در انگلستان شخصي به نام جيكوك اختراع كرد. اين سوزن داراي دو قسمت مجزا به صورت «قلاب همراه با ساق» و «زبانه» است،كه هر يك از آنها بر روي ماشين به طور جداگانه قابل كنترل ميباشد.
سوزن مركب از جهت ساخت دو نوع است. يك نوع آن داراي بدنهاي لولهاي شكل است كه زبانهي داخل لولهي ساق سوزن به منظور بستن قلاب سوزن جابهجا ميشود كه در شكل (9-6) به صورت خطچين نشان داده شده است. نوع ديگر، به صورت ساق داراي شيار طولي باز است كه زبانه داخل شيار قرار ميگيرد (در شكل 9-7 به صورت خطچين مشخص شده است).
اين سوزن روي نوعي از ماشينهاي بافندگي حلقوي تاري، و در سالهاي اخير نوعي از ماشينهاي گردباف و تختباف (حلقوي پودي) مورد استفاده قرار گرفته است.
شكل (9-6) شكل (9-7)
عمليات سوزن مركب براي انجام تشكيل حلقه، سادهتر، ملايمتر و كوتاهتر است. به همين دليل براي توليد بافتهاي ظريف و با سرعت بالا مناسب ميباشد.
هزينهي ساخت اين سوزن بيشتر از دو سوزن قبلي است و حركت هر دو قسمت آن نياز به كنترل دقيق دارد.
4- سوزن نواربافي
سوزن نواربافي تقريباً مشابه سوزن فنري است، با اين تفاوت كه سر سوزن بسته است و نخ از يك سمت داخل قلاب سوزن ميشود (شكل 9-8).
عمليات بافت در ماشينهايي كه مجهز به سوزن نواربافي ميباشند به صورت حلقوي تاري بوده و از اين نوع بافت غالباً براي توليد نوارهاي تزئيني و يا نوارهاي كش استفاده ميشود.
گيج ماشين
اصطلاح گيج براي بيان ظراف بافت يك ماشين به كار ميرود و عبارت است از فاصلهي بين مركزيك سوزن با مركز سوزن مجاور. در ماشينهاي حلقوي پودي كه مجهز به سوزن زبانهدار ميباشند، معمولاً تعداد سوزنها در طول يك اينچ را گيچ ماشين مينامند، به طوري كه بيشتر بودن تعداد سوزن در يك اينچ تعيين كنندهي ظرافت بيشتر بافت است. اما در برخي از ماشينها مانند فولي فشن (راست باف) تعداد سوزنها در 5/1 اينچ، گيج است، و در ماشينهاي راشل در بافندگي حلقوي تاري، تعداد سوزنها در دو اينچ را گيج مينامند.
شكل (9-8) سوزن نواربافي
انواع حلقه
در بافندگي حلقوي پودي سه نوع حلقهي اصلي وجود دارد،
- حلقهي بافت
- حلقهي نيمبافت
- حلقهي نبافت
استفاده از انواع حلقه باعث ايجاد طرح و تغيير خصوصيات فيزيكي يك ساختمان بافت ميشود. هر يك از انواع حلقهها در يك دوره از مراحل بافندگي به وجود ميآيد.
طرز تشكيل حلقهي بافت به وسيلهي سوزن زبانهدار
شكل (9-9) مراحل تشكيل حلقهي بافت را نشان ميدهد،
1- مرحلهاي استراحت، سوزن در موقعيت استراحت و سر سوزن همسطح با لبهي شيار صفحه (لبهاي كه حلقه روي آن آزاد ميگردد) قرار دارد.
2- مرحلهي نيمبافت (باز شدن زبانه)، سوزن از طريق پايهي خود درون شيار باامكي، توسط بادامك بالا برندهي سوزن به سمت بالا حركت كرده به طوري كه زبانه به وسيلهي حلقه باز ميشود.
شكل (9-9) – مراحل تشكيل حلقهي بافت توسط سوزن زبانهدار
3- مرحلهي قرار گرفتن حلقه روي ساق سوزن، سوزن توسط بادامك بالابرنده حداكثر حركت خود را به سمت بالا انجام داده و حلقه از روي زبانه عبور كرده و روي ساق سوزن قرار ميگيرد.
4- مرحلهي تغذيهي نخ و بسته شدن زبانه، سوزن به وسيلهي بادامك تعيين طول حلقه به سمت پايين حركت كرده و نخ جديد را كه در حال تغذيه شدن است با قلاب خود ميگيرد و در اين هنگام، حلقه باعث بستن زبانه ميشود. بنابراين نخ جديد درون قلاب بستهي سوزن محبوس ميشود.
5- مرحلهي آزاد كردن حلقه و تعيين طول حلقه، سوزن حداكثر حركت را به سمت پايين، از طريق هدايت بادامك تعيين طول حلقه، انجام داده است. در اين موقعيت حلقه از روي سر سوزن بسته شده عبور ميكند و نخ از داخل حلقهاي كه در حال آزاد شدن است كشيده شده و حلقهي جديد تشكيل ميشود. ميزان پايين آمدن سوزن در اين مرحله، كه توسط بادامك تعيين طول حلقه قابل تنظيم ميباشد، طول حلقهي جديد خواهد بود.
ساختمان حلقهي بافت
يك حلقهي بافت از سه قسمت تشكيل شده است: سر حلقه (a)، دو بازوي حلقه (b) و پاي حلقه و يا نخ اتصال بين دو حلقه (c) (شكل 9-10).
شكل (9-10)
اصطلاحات متداول در بافندگي حلقوي پودي
به منظور توضيح در مورد ساختمان بافتهاي متفاوت دانستن اصطلاحات رايج ضروري است.
1- رج
حلقههايي را كه در جهت عرض پارچه توسط سوزنهاي مجاور يكديگر در يك دوره از عمليات بافندگي بافته شدهاند، رج مينامند. براي به دست آوردن ابعاد پارچه، تعداد رجهاي بافته شده روي يكديگر، طول يك پارچه را تعيين ميكند. خط (b) در شكل 9-11 مشخص كنندهي يك رج از سادهترين ساختمان بافت حلقوي پودي است.
2- رديف
يك رديف تشكيل شده است از حلقههايي كه روي يكديگر در يك خط طولي بافته شدهاند. تعداد رديفها، تعيين كنندهي عرض پارچه است و در صورت لزوم (به منظور محاسبات توليد و ابعاد پارچه) تعداد رديف در يك سانتيمتر اندازهگيري و به صورت «W.P.C.» نشان داده ميشوند. خط a در شكل 9-11 يك رديف از ساختمان بافت ساده را مشخص ميكند.
شكل (9-11)
3- تراكم حلقه
اصطلاح تراكم حلقه در بافندگي حلقوي پودي به معناي تعداد حلقهها در واحد سطح مربع است و غالباً از حاصلضرب تعداد رج و رديف در يك سانتيمتر به دست ميآيد.
4- طول حلقه
طول نخي كه در يك حلقهي بافته شده به كار رفته است طول حلقه نام دارد و به ميليمتر اندازهگيري ميشود. طول حلقه از مهمترين عوامل كنترل خصوصيات پارچههاي بافته شده است. اندازهي طول يك حلقه به وسيلهي شكافتن نخ يك رج از بافت و تقسيم نمودن طول آن به تعداد سوزنهايي كه حلقهي آنها شكافته شده است، به دست ميآيد و غالباً با حروف (1) نمايش داده ميشود. معمولاً بزرگتر بودن طول حلقه باعث ايجاد بافت بازتر و پارچهي سبكتر ميشود در حالي كه حلقهي كوچكتر موجب متراكمتر و سنگينتر شدن پارچه خواهد شد.
5- حلقهي فنيرو
هنگامي كه حلقهي بافت جديد از ميان و از روي سر حلقهي قبلي عبور كند به اسم حلقهي فنيرو ناميده ميشود (شكل 9-12). اين نوع حلقه در روي فني پارچه به شكل (V) نمايان ميشود. علامت مشخصكنندهي حلقهي فني رو را در نمايش سوزني به شكل ( ) و در نمايش شطرنجي به شكل (X) نشان ميدهند. (اين دو علامت در شكل 9-12 مشاهده ميگردد).
6- حلقهي فني پشت
در صورتي كه حلقهي بافت جديد از ميان حلقهي قبلي و از پشت سر آن كشيده شده باشد به اسم حلقهي فني پشت ناميده ميشود (شكل 9-13). اين حلقه در پشت پارچه (يكرو سيلندر) به شكل نيمدايره است و علامت آن در نمايش سوزني به شكل ( ) و شطرنجي به شكل (O) ميباشد.
ماشينهاي گردباف يك سيلندر مجهز به سوزن زبانهدار
ماشينهاي گردباف غالباً داراي سيلندر چرخان و ابزارهاي ثابت هستند (كليدي
قطعاتي كه بتواند يك دوره از عمليات بافندگي را توسط سوزنها ايجاد كند ابزار ناميده ميشود.) و تعداد كمي از آنها ابزارهاي چرخان و سيلندر ثابت دارند (تعداد از ماشينهاي گردباف قديمي).
سوزنهاي زبانهدار در ماشينهاي گردباف، در درون شيارهاي سيلندر و يا صفحه، داراي حركت مجزا و بالا و پايين و يا جلو و عقب هستند. انجام اين حركات توسط شياري ميسر ميشود كه بادامكها، به منظور عبور پايهي سوزن، ايجاد نمودهاند. بيشتر بادامكهاي بالا برندهي سوزن از يك يا چند قطعه تشكيل شدهاند و براي ايجاد حلقهي بافت، نبافت و يا نيمبافت قابل تنظيماند.
1- عوامل اصلي بافت در ماشينهاي گردباف يك سيلندر مجهز به سوزن زبانهدار
شكل (10-9) عوامل اصلي بافت در اين نوع ماشينها را نشان ميدهد. اين عوامل عبارتند از:
1- سوزن زبانهدار، گرفتن نخ و تشكيل حلقه توسط سوزن انجام ميشود
2- سنيكر، در هنگام تشكيل حلقه، پارچه توسط مكانيزم كشش دهنده، به سمت پايين تحت كشش قرار دارد. در ماشينهاي قديمي كشيدن پارچه تنها به وسيلهي مكانيزم كشش خود پارچه انجام ميگرفت، اما بسياري از ماشينهاي جديدتر مجهز به قطعهاي به نام سنيكر (لبهگير) ميباشند كه پارچه را تحت كشش قرار ميدهد. اين ماشينها داراي يك سري سوزن بر روي سيلندر به طور عمودي هستند و سنيكرها به صورت افقي بين سوزنها قرار گرفتهاند (در نوعي از ماشينهاي جديد گردباف، سنيكرها به طور عمودي در كنار سوزن درون شيارهاي سيلندر قرار گرفتهاند) بنابراين سنيكرها نسبت به سوزن، زاويهي تقريباً 90 درجه دارند. در چنين ماشينهايي سنيكر دو وظيفهي به عهده دارد، كه نگه داشتن حلقههاي آخرين رجه پارچه در هنگام بالا رفتن سوزن و ايجاد سطح مناسب براي كشيدن نخ جديد از داخل حلقهي قبلي ميباشد.
3- بادامكهاي عمل كننده روي سنيكر، عمل هدايت سنيكرها به سمت جلو و عقب توسط بادامكهاي سنيكر انجام ميشود. اين بادامكها در قالبهاي دور محيط بيروني سيلندر به صورت حلقهاي شكل قرار دارند. شكل 10-10 نشاندهندهي مسير بادامكهاي سنيكر است و طبق عمليات بافندگي شمارهگذاري شده است.
4- بادامكهاي عمل كننده روي سوزن، اين بادامكها هدايت سوزن را در انجام حلقههاي بافت، نبافت و نيمبافت به عهده دارند و بادامك تعيين طول حلقه به منظور تعيين طول حلقهي مناسب بافت به كار ميرود.
5- نخبر، عمل تغذيهي نخ به سوزنها توسط نخ بر انجام ميشود. نخبرها در بسياري از ماشينها داراي تنظيمات مختلف هستند و در تعداد كمي از آنها نيز ثابتاند.
شكل (10-9)
2- طرز تشكيل حلقهي بافت در ماشينهاي گردباف يك سيلندر مجهز به سوزن زبانهدار
شكل (10-11) مراحل 1 تا 8، تشكيل حلقهي بافت در اين نوع ماشينها ر
نشان ميدهد. اصول تشكيل اين حلقه مشابه با شيوهاي است كه قبلاً توضيح داده شد، اما در اين روش سنيكرها به تشيكل حلقه كمك ميكنند.
(شكل 10-10)
1- مرحلهي نيمبافت؛ سوزن توسط بادامك بالابرنده به سمت بالا هدايت شده و با اين عمل زبانهي سوزن باز ميشود.
2- مرحلهي قرار گرفتن حلقه روي ساق سوزن؛ سوزن به طور كامل به سمت بالا هدايت شده به طوري كه حلقه از روي زبانه عبور كرده و بر روي ساق سوزن قرار
گرفته است، در حالي كه سنيكر توسط بادامك به سمت عقب كشيده ميشود.
3- مرحلهي تغذيهي نخ؛ با عمل برگشت سوزن به سمت پايين، كه به وسيلهي بادامك تعيين طول حلقه انجام ميگيرد، نخ توسط نخبر به سوزن تغذيه ميشود و سنيكر همچنان عقب كشيده خواهد شد.
4- مرحلهي بسته شدن زبانه؛ ادامهي حركت سوزن به سمت پايين، باعث بسته شدن زبانه و گرفتن نخ توسط قلاب سوزن ميشود.
5- مرحلهي عبور حلقهي قبلي از روي سوزن؛ در اين موقعيت سوزن همچنان پايين رفته به طوري كه زبانه كاملاً بسته شده و حلقه در حال عبور از روي سربستهي سوزن است. سنيكر همچنان عقب قرار دارد.
شكل (10-11)- مراحل تشكيل حلقهي بافت در ماشينهاي گردباف يك سيلندر مجهز به سوزن زبانهدار
6- مرحلهي آزاد شدن حلقه؛ با ادامهي حركت سوزن به سمت پايين حلقهي قبلي آزاد ميگردد و نخ گرفته شده از ميان حلقهي قبلي آزاد شده و به سمت پايين كشيده ميشود. در حالي كه با آغاز حركت سنيكر به سمت جلو، سطح مناسبي براي حلقهي آزاد شده ايجاد خواهد شد.
7- مرحلهي تشكيل حلقهي جديد؛ سنيكر حركت خود را به سمت جلو ادامه ميدهد و با ادامهي هدايت سوزن به سمت پايين، حلقهي جديد تشكيل ميگردد.
8- مرحلهي تعيين طول حلقه؛ در اين موقعيت طول حلقهي جديد تعيين ميگردد و سوزن دوباره آمادهي شروع عمليات بافندگي دورهي بعد (رج بعد) ميشود.
ماشينهاي گردباف دو سيلندر مجهز به سوزن زبانهدار
ماشينهاي گردباف دو سيلندر (سيلندر و صفحه) داراي دو سري سوزن هستند كه يك سري از آنها درون شيارهاي سيلندر، به طور عمودي، و سري ديگر درون شيارهاي صفحه، به طور افقي، چيده شدهاند (شكل 10-18) و تعداد شيارهاي صفحه و سيلندر در بيشتر ماشينها برابرند. اين دو سري سوزن تقريباً با زاويهي 90 درجه نسبت به هم قرار دارند. توليدات ماشينهاي دو سيلندر را به اسم دور و سيلندر مينامند و اين ماشينها غالباً ميتوانند انواع متنوع از اين نوع بافتها را توليد كنند.
1- سيلندر
2- شيارهاي سيلندر (درون هر شيار يك سوزن به طور عمودي چيده شده است)
3- صفحه
4- شيارهاي صفحه (درون هر شيار يك سوزن به طور افقي چيده شده است)
شكل (10-18)
1- عوامل اصلي بافت در ماشينهاي دو سيلندر گردباف (شكل 10-19) عبارت اند از:
1- نخبر. كه عمل تغذيهي نخ به سوزنها را به عهده دارد.
2- سوزن سيلندر، كه به طور عمودي درون شيارهاي سيلندر چيده شده و مهمترين عامل تشكيل حلقهي فني روي پارچه ميباشد.
شكل (10-19) عوامل اصلي بافت در ماشينهاي دو سيلندر گردباف مجهز به سوزن زبانهدار
3- سوزن صفحه، كه به طور افقي درون شيارهاي صفحه چيده شده و مهمترين عامل تشكيل حلقهي پشت فني پارچه ميباشد.
4- سيلندر
5- صفحه
6- بادامك بالا برندهي سوزن، كه قابل تنظيم است و هدايت پايهي سوزن را براي انجام حلقهي بافت، نبافت و يا نيمبافت به عهده دارد.
7- بادامك تعيين طول حلقه، كه سوزنها توسط آن و از طريق پايهي خود به سمت پايين هدايت ميشوند (انتهاي عمليات بافندگي). ميزان پايين آمدن سوزن، تعيينكندهي طول نخي است كه به وسيلهي قلاب سوزن از نخبر كشيده ميشود و به صورت حلقهي جديد تشكيل ميگردد. بنابراين با تنظيم اين بادامك، شلي و سفتي پارچه تغيير خواهد كرد.
8- بادامك جلوبرندهي سوزن صفحه (مشابه با قطعهي 6 عمل ميكند).
9- بادامك تعيين طول حلقهي صفحه (مشابه با قطعهي 7 عمل ميكند).
2- طرز تشكيل حلقهي بافت در ماشينهاي گردباف دو سيلندر مجهز به سوزن زبانهدار
مراحل تشكيل حلقهي بافت در اين نوع ماشينها در شكل (10-20) از 1 تا 5 نشان داده شده است.
1- مرحلهي استراحت سوزن؛ در اين موقعيت هر يك از دو سوزن صفحه و سيلندر داراي حلقهاي در قلاب خود ميباشند و حلقهها از روي لبه و بين سيلندر و صفحه توسط مكانيزم كشش پارچه به سمت پايين كشيده ميشوند. در اين مرحله هر دو سوزن به ويلهي بادامك و از طريق پايهي خود به سمت بيرون از شيار هدايت ميشوند.
2- مرحلهي عبور حلقه از روي زبانه؛ با حركت سوزنهاي صفحه و سيلندر به سمت بيرون از شيار، زبانهي سوزنها (در صورت بسته بودن) توسط حلقه باز ميشود و از روي زبانه عبور ميكند تا روي ساق سوزان قرار گيرد.
3- مرحلهي تغذيهي نخ؛ در اين مرحله هر دو سوزن به سمت درون شيار هدايت ميشوند و نخبر در موقعيت تغذيه نخ قرار ميگيرد.
شكل (10-20)- مراحل تشكيل حلقهي بافت در ماشينهاي دو سيلندر گردباف مجهز به سوزن زبانهدار
4- مرحلهي گرفتن نخ؛ با ادامهي حركت برگشت سوزنها درون شيار صفحه و سيلندر، نخ توسط قلاب سوزنها از نخبر كشيده ميشود در حالي كه زبانهي سوزن تحت تأثير فشار حلقهي روي ساق سوزن، در حال بسته شدن است.
5- مرحلهي آزاد شدن حلقهي قبلي و تشكيل حلقهي جديد؛ با ادامهي حركت سوزنها به درون شيار خود، حلقهي قبلي زبانهي سوزن را كاملاً ميبندد و از روي آن عبور كرده و آزاد ميگردد. در حالي كه نخ جديد گرفته شده، توسط قلاب سوزن از ميان حلقهي آزاد شده عبور كرده به حلقهي جديد تبديل ميشود.
موضوع پروژه : راه اندازي كارگاه حلقوي پودي (تريكو بافي)
ترازو : 600 هزار
پول پيش : 2 ميليون
هزينه راه اندازي دستگاه : 250 هزار تومان
دستگاه : 35 ميليون
لوازم جانبي : 650 هزار
پمپ هوا : 500 هزار
دستگاهها :
1-چانگداي : 240 كيلو پارچة توليدي در روز
2-كامبر : 320 كيلو پارچة توليدي در روز
1-چانگداي : عرض پارچهي توليدي 90 سانتي متر به صورت كيسهاي مدل 1990 ساخت كره - قيمت 15 ميليون
مشخصات فني دستگاه : 120 ابزار - دهنهي 30 - ريزي 24 -
ارتفاع 5/2 متر
2-كامبر : عرض پارچه 80 سانتي متر كيسه اي - مدل 1990 ، ساخت انگليس - دو دستگاه - قيمت هر دستگاه 10 ميليون .
مشخصات فني دستگاه : 82 ابزار - دهنهي 26 - ارتفاع 2 متر
نقشة كارگاه : مساحت كل : m230
فضا براي هر دستگاه m20 متر فاصلة بين هر دستگاه 1 متر
هزينه هاي ثابت :
اجارة كارگاه : 2 ميليون پول پيش ، ماهيانه 350 هزار تومان
هزينة نصب و راه اندازي ماشين آلات : 250 هزار تومان
روغن 30و40 : به صورت شبكه اي خريداري شده هر ليتر 1000 تومان (روزي 12 ليتر مصرف)
كارگر : 4 نفر در هر شيفت 2 نفر (2 شيفت كاري 12ساعت) حقوق براي هر كارگر 140 هزار تومان
حسابدار : يك نفر حقوق ماهيانه 180 هزار تومان
پمپ هوا : 500 هزار تومان
ترازو : 600 هزار تومان
هزينة برق : 240 هزار تومان در 2 ماه (سه فاز 250 آمپر)
هزينة آب : 3 هزار تومان در 2 ماه
هزينة تلفن : 100 هزار تومان در 2 ماه
هزينة رنگرزي هر كيلوپارچه : 300
مزد بافت براي توليد هر كيلو پارچه : 200
قيمت نخ 30 پنبه اي كيلويي 2150 تومان
سود خالص به ازاي توليد هر كيلو پارچه 100 تومان
محاسبة مزد بافت :
تلفن : 250هزار تومان روغن : 42 هزار در ماه
بيمه 41400 تومان در ماه استهلاك ماشين : 300 هزار تومان در ماه
اجاره كارگاه : 350 هزار تومان كرايه ماشين : 600 هزار تومان
حقوق كارگر : 740 هزار تومان در ماه برق : 120 هزار تومان
براي توليد هر كيلو پارچه 33 تومان افت پارچه
براي توليد هر كيلو پارچه 44 هزار تومان حقوق كارگر
7 هزينه برق
3 تلفن
12 بيمه
25 اجاره كارگاه با محاسبة پول پيش
21 روغن
18 استهلاك ماشين
35 كرايه (براي محله پارچه خام از كارگاه به رنگرزي و بالعكس
2 پيش بيني نشده
200 تومان مزد بافت
سود 24 ساعت 84000 = سود براي هر كيلو 150 × 560 كيلو پارچة توليدي در
24 ساعت
سود در ماه : 2184000 = 26 روز كار در ماه × 84000
سود در سال 26.208.000 = 12×2184000
در عرض 5/1 سال به نقطة سر به سر مي رسيم .
منابع :
1 ـ بررسي صنعت بافندگي ، تأليف : پيتر تيرگ .
2 ـ بافندگي در چشم اندازي جامع : چاك ، واي . گي .
دانشگاه آزاد اسلامي
واحد كرج
پروژة كارآفرینی
عنوان :
بافندگي حلقوي پودي و تاري
استاد :
دانشجو :
زمستان 87
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه 1
بافندگي حلقوي پودي 3
بافندگي حلقوي تاري 4
مقايسهي بافندگي حلقوي پودي و تاري و مصارف هر يك 4
سوزن و انواع آن 6
گيج ماشين 12
انواع حلقه 13
طرز تشكيل حلقهي بافت به وسيلة سوزن زبانه دار 13
ساختمان حلقة بافت 15
اصطلاحات متداول در بافندگي حلقوي پودي 16
ماشين هاي گردباف يك سيلندر مجهز به سوزن زبانه دار 18
ماشين هاي گردباف دوسيلندر مجهز به سوزن زبانه دار 25
راه اندازي كارگاه حلقوي پودي (تريكوبافي) 31
هزينه هاي ثابت 32
حياط 51 | انبار خام : m40 | دفتر : m24 |
حياط 51 | پارچه رنگ شده : m 46 | پارچه رنگ شده : m 46 |
سالن بافت : m 69 | سالن بافت : m 69 | سالن بافت : m 69 |